Rust- of begraafplaatsen zijn anonieme locaties, waar weinig tot geen sociale controle is. Dit werkt sluikstorten in de hand. Sluikstorten op rustplaatsen gaat van het achterlaten van allerhande afval (huisvuilzakken, slachtafval, meubilair, restafval,…) op het terrein van de rustplaats tot het dumpen van huisvuil in de aanwezige vuilnisbakken. Een ander probleem is dat familie van overledenen bidons, flessen en bekers, die ze gebruiken voor het onderhouden van de graven en bloemen/planten op de graven, achterlaten na gebruik.
Tips en richtlijnen
Hier geven we je enkele tips mee rond het plaatsen van afvalrecipiënten op rustplaatsen.
- Voorzie de juiste vuilnisbak op de juiste plaats.
- Denk bij het ontwerp, de (her)inrichting en het onderhoud van de rustplaats na over het volgende:
- Welke afvalproblemen verwacht je?
- Welke afvalrecipiënten moet je voorzien?
- Waar kan je afvalrecipiënten plaatsen?
- Hoe ledig je de afvalrecipiënten en maak je ze schoon?
- Hoe kan je de rustplaats vegen? - Plaats de afvalrecipiënten
- goed in het zicht zodat bezoekers ze vinden
- zoveel mogelijk in de logische looproute van de bezoekers en richt de inwerpopening naar de looproute
- op verwachte plaatsen
- niet achter een hoek, haag of muur. Dit verkleint de sociale controle nog meer. - Plaats de afvalrecipiënten niet op de parking van de rustplaats maar op de rustplaats zelf. De parking is immers een anonieme locatie met weinig sociale controle en trekt bijgevolg sluikstorten aan.
- Zorg dat de afvalrecipiënten voldoende capaciteit hebben
- Pas de inwerpopening aan aan de afvalfractie die in de vuilnisbak/afvalcontainer thuishoort
- Verhoog de capaciteit bij speciale gelegenheden – bv. plaats eind oktober – november (Allerheiligen en Allerzielen) extra tijdelijke afvalcontainers (voor het afval van bloemstukken en planten) en verwijder ze achteraf weer
- Communiceer duidelijk over de sorteerregels die van toepassing zijn op de rustplaats aan de ingang van de rustplaats en/of aan de vuilnisbakken/afvalcontainers. In het artikel communicatie tegen zwerfvuil op begraafplaatsen lees je hier meer over.
- Gebruik pictogrammen om aan te duiden welke fracties in welke vuilnisbak/afvalcontainer horen. Zo maak je snel duidelijk waar welke fractie thuishoort.
- Zorg dat de verschillende vuilnisbakken (afvalcontainers) voor elke fractie bij elkaar opgesteld staan – zet ze altijd in dezelfde volgorde.
- Overweeg om de vuilnisbakken/afvalcontainers te verplaatsen of te verwijderen indien je aanhoudend sluikstort in of naast de vuilnisbak(ken)/afvalcontainer(s) aantreft.
- Herstel beschadigingen aan de vuilnisbakken/afvalcontainers zo snel mogelijk.
- Zorg voor propere vuilnisbakken/afvalcontainers – reinig ze regelmatig.
- Hou de omgeving rond de vuilnisbakken/afvalcontainers proper.
- Zijn bepaalde vuilnisbakken bijna altijd overvol? – eventueel kan je de ledigingsfrequentie of de capaciteit verhogen.
- Worden bepaalde vuilnisbakken enkel door sluikstorters gebruikt? – verwijder ze dan en zet een communicatieboodschap op de plaats van de verwijderde vuilnisbak.
In de praktijk
- Vanuit het coachingtraject dat Mooimakers bij afvalintercommunale Interza en Incovo had, voorzagen ze de afvalcontainers met een hangslot met cijfercode om sluikstort van huisvuil in de containers tegen te gaan. Het afsluiten van de afvalcontainers had wel tot gevolg dat er achteraan de rustplaats een toename was van sluikstort. Door de inzet van camera's betrapten ze enkele sluikstorters nadat de containers afgesloten waren. Op basis van het aanwezige afval van de rustplaats besloten ze om de grote 1.100 liter afvalcontainers te vervangen door 240 liter afvalbakken voor GFT en 240 liter restafvalbakken. Ze onderzochten ook of het aantal kleine vuilnisbakken op de rustplaats kon worden verminderd. De ingrepen werden positief geëvalueerd want er was een vermindering van het totale volume sluikstort. Er was wel een verschuiving merkbaar van sluikstort in kleine vuilnisbakjes op de rustplaats zelf.
- In Haacht verwijderden ze de vuilnisbakken op de rustplaats zelf naar aanleiding van monitoring-resultaten tijdens het coachingtraject. De monitoring wees uit dat de vuilnisbakken op de rustplaats zelf weinig afval bevatten. Enkel deze aan de ingang bleven staan en kregen de boodschap 'Haacht, 't kan net' (zie enkele foto's in de galerij hier beneden). De grote containers (moloks) die voor het grotere afval op de rustplaats dienden, sloten ze af voor publiek en zijn enkel nog open tijdens de Allerheiligenperiode. Toen ze permanent open waren trokken ze sluikstort aan, vandaar de ingreep. De beide aanpassingen zorgden voor een verbetering van de netheid op de rustplaats.