Als je ooit kauwgom aan je schoen hebt gehad, weet je dat dit geen pretje is. Een stoep vol vastgekleefde kauwgom is een doorn in het oog van de openbare netheid. Kauwgom die op de grond belandt is moeilijk te verwijderen en laat hardnekkige vlekken na. De meeste kauwgomgebruikers spugen hun uitgekauwde prop gewoon uit. Ze beschouwen de gebruikte kauwgom niet als afval, maar dat is het natuurlijk wel.

Problematiek

Kauwgomafval is de uitgekauwde kauwgom en zijn verpakking. Veel kauwgom komt na gebruik achteloos op straat terecht en gaat daar plakken. Het probleem kenmerkt zich door een vervuiling van het straatoppervlak, wat op zijn beurt zorgt voor een vieze uitstraling van het straatbeeld en zijn omgeving. Daarnaast kunnen voorbijgangers schade ondervinden door in een zachte kauwgom te stappen of kauwgom in hun kleding of haar te krijgen. Het is een grote ergernis onder burgers en zorgt voor extra reinigingswerk door gemeenten.

Kauwgom op straat is kauwgom die uitgespuwd wordt en vervolgens jarenlang platgetrapt op straat blijft liggen. Het is een zeer hard afvalproduct dat zich stevig aan de oppervlakte van de straatsteen hecht. Vastgeplakte kauwgomafval is alleen via gespecialiseerde technieken te verwijderen. Kauwgom op straat vormt vooral een visuele vervuiling en achteruitgang van de directe leefomgeving. Het kan niet verwaaien of makkelijk door regen worden weggespoeld. Kauwgom op straat lost niet makkelijk op. De biologische afbreekbaarheid van kauwgom is ongeveer 20-25 jaar.

Hoe voorkomen

Zoals alle andere zwerfvuilfracties is voorkomen beter dan genezen. Hier enkele tips die er voor kunnen zorgen dat kauwgom niet op straat terecht komt:

Infrastructuur

Het plaatsen van recipiënten zorgt ervoor dat de kauwgomkauwers hun kauwgom op de juiste plek kunnen weggooien. Zo bestaan er verschillende soorten recipiënten:

• Een kauwgombord: Dit is een bord dat je strategisch plaats in de omgeving van een school of aan een wachtlocatie, waar de kauwgomkauwers hun kauwgom kunnen plakken als ze uitgekauwd zijn. Dit kan in verschillende vormen opgesteld zijn. Dit kan in de vorm van een kauwgomboom zijn. Wat dat juist is leer je uit onderstaande video.

• Een kauwgomvuilnisbak: Dit is een vuilnisbak specifiek gericht op het wegwerpen van kauwgom. Ook hier speelt de strategische plaatsing van het recipiënt een heel belangrijke rol. Plaats ze op locaties waar veel passage is en/of wacht of verblijfplaatsen. Scholen en stations zijn hier een mooi voorbeeld van.

Omgeving

Hou de omgeving proper: reinig grondig. Mensen zijn minder snel geneigd om in een propere omgeving hun kauwgom weg te werpen.

Communicatie

Sensibiliseer over de impact van kauwgom zodat de bewustwording voor dit milieuprobleem verhoogd wordt.

• Het belangrijkste afvalproduct bij kauwgom is synthetische rubber. Nadat een kauwgom zijn smaak-, zoet- en andere stoffen heeft afgegeven voor consumptie, blijft de rubber als afvalproduct over. Kauwgomresten op straat bestaan dus voor bijna 100% uit rubber. Afgedankte kauwgom kan in aanraking met dieren en vogels tot gezondheidsproblemen leiden. Dieren zien de kauwgom voor voedsel ofwel komen ze er mee in aanraking met hun vacht of veren, wat het overlijden tot gevolg kan hebben.
• De milieuschade veroorzaakt door ‘kauwgom op straat’ is de ontsiering van het straatvlak door kauwgomresten en de, na reiniging, soms blijvende verkleuring op de gereinigde ondergrond en beschadigingen van het oppervlak zelf.
• Daarnaast is er sprake van milieubelasting als gevolg van de verwijdering van kauwgomresten. De normale straatreiniging is niet in staat om de kauwgom op straat op conventionele wijze te verwijderen.

Communiceer duidelijk over waar kauwgomkauwers terecht kunnen met hun kauwgom. Dit kan via affiches, duidelijke communicatie op het recipiënt zelf, ...

Participatie

Betrek alle betrokkenen bij je acties.

• Bij een kauwgom-aanpak gaat dit veelal om jongeren. Kauwgomkauwen is populair onder de jonge generatie en neemt af naarmate de leeftijd toeneemt. Jongeren betrekken kan je doen door de problematiek van kauwgom-zwerfvuil op te nemen in het lesaanbod. Hierbij hou je best rekening met wat er belangrijk is in hun leefwereld. Zoals de hogeschool Thomas More al deed.
• Handelaars die kauwgom verkopen, kan je vragen een recipiënt te voorzien. 

Handhaving

Harde handhaving zoals het beboeten van iemand die zijn kauwgom op de grond werpt is geen evidentie. Het moet al op heterdaad gebeuren. Preventief aanspreken daarentegen kan wel. Spreek kauwgomkauwers aan over hun wegwerpgedrag en verwijs en door naar een kauwgomrecipiënt.