Zwerfvuil op het land belandt nog veel te vaak in onze waterlopen. Zwerfvuil in onze waterlopen is slecht voor de waterkwaliteit en voor de aanwezige fauna en flora. De belangrijkste boodschap blijft om zwerfvuil op het vasteland aan te pakken zodat het niet in onze waterlopen terecht komt. Als het uiteindelijk toch in het water belandt zijn er verschillende mogelijkheden om dit op te ruimen. Één hiervan is de installatie van drijfvuilvangers. 

Wat is een drijfvuilvanger?

Een drijfvuilvanger is een drijvende barrière die op het wateroppervlak drijft. Ze houdt drijvend vuil tegen. Een drijfvuilvanger is een permanente drijvende flexibele constructie die bestaat uit twee houten balken aan de oever, een PVC-buis en een zeil dat het drijvend afval op de toplaag van de waterstroom tegenhoudt. De installatie van zo’n drijfvuilvanger is een hulpmiddel dat je kan inschakelen tegen de plastic soep. 

Belangrijk om weten is dat sommige types drijfvuilvanger gevoelig zijn aan extreme weersomstandigheden en dat er af en toe operationele mankementen kunnen optreden die een invloed hebben op het functioneren van de installatie. 

Het aandeel afval dat een drijfvuilvanger verzamelt in een landelijke omgeving t.o.v. de hoeveelheid afval op andere probleemlocaties op het land kan soms beperkter zijn. Dit neem je best mee als je de afweging maakt om zo’n drijfvuilvanger te installeren. 

Beperkingen van drijfvuilvangers 

Drijfvuilvangers houden alleen vuil tegen dat aan de oppervlakte drijft en groot genoeg is om door de barrière tegengehouden te worden. Kleinere partikels zweven onder de barrière door en zwaar afval, belandt op de bodem. Het grootste zware afval (tot fietsen, winkelkarren en nadarhekkens toe) moet je nog altijd manueel uit het water halen.  

Een brongerichte aanpak van afval en zwerfvuil blijft dus noodzakelijk om het vuil in onze waterlopen te verminderen.  

Leegmaken en monitoren

Het leegmaken van zo’n drijfvuilvanger kan periodiek gebeuren of op afroep als er al veel drijfvuil verzameld werd. Belangrijk hierbij is rekening te houden met de veiligheid van de personen die instaan voor de lediging. Een trap naar de drijfvuilvanger kan hier bijvoorbeeld soelaas bieden. 

Om inzichten te verwerven in de situatie is het van belang te monitoren bij het leegmaken van de drijfvuilvanger. De nauwkeurige inventarisatie helpt je om gerichte maatregelen te treffen op het gemonitorde parcours om drijfvuil te voorkomen. Mooimakers stelt hiervoor een meetblad ter beschikking die deze taak moet vereenvoudigen.  

Op basis van de verzamelde gegevens kan je gericht actie ondernemen. Als lokaal bestuur kan je daar stroomopwaarts rekening mee houden in je zwerfvuilbeleid.  Blijkt uit de gegevens dat een bepaalde fractie meer voorkomt, dan kan je inzetten op gerichte interventies. 

Samenwerking

Bij de installatie van een drijfvuilvanger is het belangrijk dat je alle betrokken partijen met hun eigen expertise rond de tafel brengt. Een belangrijke partner hier is bijv. De Vlaamse Milieumaatschappij, gezien hun expertise rond de installatie van zo’n drijfvuilvanger. De milieudienst die kan inschatten wat de winst van zo’n zwerfvuilvanger is in de algemene zwerfvuilproblematiek. Een dienst die het opruimen en monitoren voor haar rekening kan nemen. Mocht blijken dat sensibilisering nodig is uit de monitoring, is het ook belangrijk om de communicatiedienst mee rond de tafel te brengen.