Afvalgerelateerde inbreuken zijn in Sint-Truiden al jarenlang koploper in de GAS-statistieken. Om het systeem van GAS niet alleen als repressief maar eveneens als preventief instrument in te zetten in de strijd tegen afval en sluikstorten, stelt de stad Sint-Truiden ook aan meerderjarige overtreders GAS-bemiddeling voor als alternatieve maatregel voor de GAS-boete. Zo’n GAS-bemiddeling vraagt veelal meer energie en tijdsinvestering dan het louter betalen van de geldboete. Zo moet er een afspraak vastgelegd worden en de overtreder moet zijn verhaal face-to-face doen. Dit zorgt vaak voor een zekere schaamte. Daarbovenop moet men meestal nog een GAS-prestatie uitvoeren. In het geval van sluikstorten dient bovendien nog een belasting betaald te worden voor het opruimen ervan. Er wordt dus enkel bemiddeld voor de GAS-boete en niet voor de belasting.

Communicatie

De communicatie die plaatsvindt in de bemiddeling tussen de stad (benadeelde partij) en de burger (overtreder), zorgt ervoor dat andere problemen/verzuchtingen van de burger aangekaart kunnen worden. De burger wordt met andere woorden gehoord. Hier kan onmiddellijk op ingespeeld worden door de stadsdiensten: een win-win situatie.

GAS-prestatie

De GAS-prestatie die voortvloeit uit de GAS-bemiddeling is gelinkt aan de inbreuk en kan bestaan uit:

• het oprapen van zwerfvuil langs bepaalde straten
• een uitleg krijgen in het containerpark over ‘hoe correct afval sorteren’, gekoppeld aan het meedraaien op het containerpark
• de markt helpen proper maken na de wekelijkse (rommel)markt
• …

De prestatie leert de overtreders hoe men zijn afval goed kan sorteren en hoe men dit op een gemakkelijke en zo goedkoop mogelijke manier kan afvoeren via de juiste kanalen. Ook wordt de overtreder geconfronteerd met het grote afvalprobleem waarmee stadsdiensten dagdagelijks in aanraking komen. In tegenstelling tot het louter betalen van de geldboete zorgt de GAS-bemiddeling ervoor dat het probleem wordt opgelost: mensen leren uit hun fouten en ze krijgen de tools om het in de toekomst anders te doen. Hierdoor is de kans groter dat ze niet meer in overtreding zullen gaan.

Cijfers en werklast

In 2015 waren er in Sint-Truiden in totaal 58 afvalgerelateerde inbreuken, in 2016 waren dit er 65. Elk van deze overtreders kreeg een aanbod tot bemiddeling en ongeveer de helft hiervan aanvaardde dit aanbod. Het slaagpercentage van de bemiddelingen die hebben plaatsgevonden, ligt in beide jaren op zo’n 90 %.

In het bemiddelingsgesprek treedt een werknemer van de stadsdiensten (bv. iemand van de reinigingsdienst als het om afval gaat) op als benadeelde partij. Zo’n gesprek duurt ongeveer een half uur. Verder dient iemand de overtreder op te vangen en te begeleiden bij het uitvoeren van de GAS-prestatie. Indien dit goed georganiseerd is, hoeft dit geen extra werklast te betekenen. Verder behoort het intrinsiek tot de taken van de bemiddelaar om de organisatie van de gesprekken, de verdere opvolging en afhandeling alsook de administratie en rapportage in het bemiddelingsdossier voor haar rekening te nemen.”