Situatie
In 2021 startte Genk een coachingtraject in samenwerking met Mooimakers. In het kader van deze samenwerking testten ze verschillende nudges* en ingrepen in twee van hun bovenlokale handelsstraten, met een mix van bewoners en lokale handelaars: de Stalenstraat en de Vennestraat.
De zwerfvuilproblematiek in betrokken straten was al langer een zorgpunt. Mensen deponeren hun huisvuil in straatvuilnisbakken in plaats van vuilniszakken voor ophaling en zwerfvuil werd regelmatig op de grond achtergelaten. Ook sommige handelaars hielden zich niet altijd aan de regels, wat de situatie verder bemoeilijkte.
Genk besloot actie te ondernemen.
Maatregelen
Een goede zichtbaarheid is heel belangrijk voor een vuilnisbak. Zorg dat het afvalrecipiënt van op een afstand aangeduid wordt of gewoon beter in het oog springt zodat deze eenvoudig terug te vinden is.
Grondmarkeringen
Met grondmarkeringen op het trottoir op strategische locaties in Genk wordt de afstand aangegeven tot de volgende vuilnisbak. Daarbij willen ze op onbewuste manier het gedrag van mensen beïnvloeden. Een groot deel van gedrag is onbewust. Met de grondmarkeringen wil Genk mensen duidelijk maken dat er beschikbare vuilnisbakken in de buurt zijn en inwoners en bezoekers aanmoedigen om afval op de juiste plaats weg te gooien. Door de afstand tot de volgende vuilnisbak visueel weer te geven, wordt de drempel om afval correct te deponeren verlaagd. De markeringen werden regelmatig onderhouden en bijgewerkt om ervoor te zorgen dat ze altijd zichtbaar waren.
Resultaat
Deze ingreep leidde tot een merkbare gedragsverandering bij bewoners en bezoekers. Het aantal stuks zwerfvuil in de nabije omgeving daalde aanzienlijk.
Beachflags
Een donkere vuilnisbak die opgaat in het straatbeeld is niet altijd gemakkelijk te herkennen of terug te vinden. Een zeer vervelende situatie wanneer je op straat of in het park iets wil weggooien.
Gelukkig zijn er verschillende manieren om vuilnisbakken meer zichtbaar te maken, waaronder het gebruik van beachflags. Deze opvallende en hoge vlaggen werden gedurende 3 maanden aangebracht bij verschillende vuilnisbakken in de Rootenstraat en het Molenvijverpark. De beachflags werden zo ontworpen dat ze vanop een grotere afstand duidelijk te herkennen waren.
Resultaat
Zowel in de Rootenstraat als in het Molenvijverpark zagen ze in Genk dalingen in het waargenomen zwerfvuil na het plaatsen van de beachflags. In de Rootenstraat was er een grotere daling van 58% na zes metingen, in het Molenvijverpark een daling van 68% na vijf metingen. Een belangrijke nota hier is dat het waargenomen zwerfvuil in de Rootenstraat over het algemeen méér bedraagt dan het zwerfvuil in het Molenvijverpark, respectievelijk 720 stuks (max.) versus 79 stuks (max.).
Opvolgend op deze maatregel koos de stad Genk voor het installeren van nieuwe vuilnisbakken en daarbij in te zetten op de zichtbaarheid door een herkenbaar plaatje.
