Een afvalvrije school worden: juf Shana maakte die droom concreet. Al enkele jaren neemt ze met haar school deel aan Operatie Proper, en dat deed ze ook het voorbije schooljaar. Ze vertelt ons hoe ze dat aanpakte en welke resultaten ze kon boeken. Iedereen laten meewerken is de belangrijkste sleutel voor een succesvol project.
Collega’s mee aan boord.
Al enkele jaren doet Vrije Basisschool Toermalijn van juf Shana mee aan Operatie Proper. Toen ze bij het begin van het schooljaar de uitnodiging ontving, kriebelde om terug mee te doen. “Ik vind dat we vroeg genoeg moeten starten met het milieubewustzijn bij kinderen aan te wakkeren”, vertelt ze. Toch vreesde ze weerstand bij haar collega’s. “Om eerlijk te zijn heb ik onze school zonder medeweten van mijn collega's ingeschreven voor Operatie Proper, omdat ik wist dat ze me anders gingen proberen tegen te houden. In het verleden hebben we dit project een aantal keer gedaan en iedereen wist ook wel dat het wat werk met zich meebracht. Ik vond dit project te belangrijk om te laten gaan en schreef me dus stiekem in.” Toen ze daarna vertelde dat ze dit jaar opnieuw meededen, beloofde ze dan ook plechtig om het project te trekken. Ze merkte ook wel dat niemand iets kan inbrengen tegen een afvalvrije school in een propere omgeving, en dat de beloning van € 700 een sterke motivator is. “Af en toe moest ik eens trekken en sleuren omdat sommige collega's eerder last-minute werken of foto's vergaten door te sturen. Ik heb wat herinneringsmailtjes uitgestuurd, maar gelukkig vonden de meeste collega's dit ook een belangrijk project en deden ze zo goed mogelijk hun best om de taakjes in orde te maken."
De leerlingen waren heel makkelijk te motiveren, omdat ik hen veel inspraak gaf in heel dit project.
Leerlingenraad aan zet
Juf Shana besliste het project actief mee te laten dragen door de leerlingenraad. De leerlingen reageerden enthousiast en zetten het onderwerp elke maand op de agenda. Juf Shana: “Ik legde hen uit wat de gevolgen zijn van hardnekkig zwerfvuil en welke misvattingen er bestaan over het vergaan van fruitafval, over de onzichtbare helden die ons afval ophalen, ik legde hen een quiz voor waarbij ze moesten gokken hoe traag zwerfvuil verdwijnt, toonde hen een filmpje over het fenomeen 'ploggen' om dit vervolgens zelf eens uit te proberen .... Het was helemaal niet moeilijk om deze kinderen te sensibiliseren, zij mochten immers zelf allerlei dingen in elkaar steken (toneeltjes, affiches, reclame maken, liedjes zingen ...)”. Daarna legde ze de bal in hun kamp. De leerlingen van de leerlingenraad gingen nu elk in hun eigen klas vertellen over zwerfvuil met alles wat ze leerden in de leerlingenraad. Zo raakte het verhaal bij alle leerlingen van de school. De leerlingen van de leerlingenraad keken ook toe op werk van de verschillende klassen: elke maand controleerden ze in de klassen of het afval goed gesorteerd werd, ze begeleidden ook de verschillende klassen tijdens het opruimen in de omgeving. Alle leerkrachten merkten veel enthousiasme bij de leerlingen omdat het project niet van bovenaf werd opgelegd door de juffen en meesters maar door de leerlingen zelf. Met de beloningen van onze vorige deelnames aan Operatie Proper kocht de school o.a. pingpongtafels en voetbaltafels. Door hen daaraan te herinneren en samen met hen te dromen over een nieuwe aankoop, bleven de leerlingen gemotiveerd.
10 geboden en klimaatlied
Inspiratie om de verschillende actiepunten in te vullen, vond juf Shana op de website van Mooimakers. Elke leerlingenraad startte ik met een weetje over zwerfvuil. Ze probeerde ook samen met de leerlingen een creatieve draai te geven aan de actiepunten. Zo goten ze het afsprakenkader in 'de 10 geboden' en de engagementsverklaring werd in elke klas uitgesproken met duimencirkel. Ze bedachten ook een klimaatlied dat ze regelmatig samen zongen. "Als kers op de taart maakten we een fotocollage van al onze inspanningen voor Operatie Proper, waarbij we ons baseerden op het logo van Mooimakers.”
Een verrijking voor de school
Juf Shana blikt terug op een succesvol project: “Ik ben trots op hoe onze leerlingen omgaan met afval, zwerfvuil en elkaar (en volwassen) durven aanspreken op foutief sorteren.” Of ze het aanraden aan andere scholen? Zeker en vast! “Het is een uitdaging, waarbij iedereen zijn steentje moet bijdragen, maar het is juist daarom zo'n verrijking voor de school. Een heel team dat hier maandelijks mee bezig is, schept een band en dat werpt zijn vruchten af. Het is heerlijk om te zien hoe kinderen op zeer jonge leeftijd zich al zo willen inzetten voor een beter milieu, minder afval, een propere schoolomgeving en dit ideeëngoed mee naar huis nemen en anderen hier ook van bewustmaken.”