We zijn dol op onze honden. Maar helaas, alles wat een hond eet moet er ook weer uit. Belangrijk is dat deze hondenpoep op een correcte manier in de vuilnisbak terechtkomt. Hondenpoep die niet in de vuilnisbak belandt, maar in de berm of op de stoep wordt gecategoriseerd als zwerfvuil. 

Overlast van hondenpoep staat met stip in de top 3 van meest irritante zaken, vooral bij niet-hondenbezitters. Als de stoep, grasvelden en kinderspeelplaatsen vervuild worden met hondenpoep is dit voor niemand fijn.  

Hondenpoep kan naast hinderlijk ook gevaarlijk zijn. Verschillende wetenschappelijke onderzoeken bevestigen dat hondenpoep een negatief effect heeft op het leefmilieu. In hondenpoep zitten gevaarlijke wormen en eitjes die overdraagbaar zijn op de mens. Na het opruimen van de hondenpoep blijven die bacteriën aanwezig in het gras. Gezien de vele ziekteverwekkers die op deze manier in de omgeving terechtkomen, vormt dit een risico voor de volksgezondheid. Hondenpoep dump je dus best ook niet op de composthoop.

Hieronder de maatregelen die je kan nemen volgens het zespijlerprincipe van Mooimakers. (De pijler preventie is hier niet van toepassing).

 

Communiceer

• Sensibiliseer hondeneigenaars 

Wijs hondeneigenaars op hun verplichtingen. Dit kan via communicatiemateriaal met daarin bv. de gemeentelijke/stedelijke regelgeving betreffende honden en hondenpoep en een plan met aanduiding van de hondentoiletten en hondenpoeprecipiënten.

Informeer hondeneigenaars over de schadelijkheid van hondenpoep. Hondenpoep is niet enkel vies, het kan ook ernstige infectieziekten veroorzaken door de overdracht van dier naar mens.

Wijs hondeneigenaars de weg naar de vuilnisbak of hondenpoepbuis zodat zij de hondenpoep op een correcte manier kunnen wegdoen. In Wingene vindt je de locatie van alle vuilnisbakken terug op de website van de stad. Zo weten hondeneigenaars waar ze terecht kunnen met hun zakje hondenpoep.

Betrek in je communicatie de lokale dierenartsen en andere hondeneigenaars zodat zij het verhaal mee kunnen verspreiden.

Zie ook het voorbeeldartikel onderaan deze pagina. 

• Spreek de buurtbewoners aan

Hondeneigenaars hebben dikwijls een vaste route en kennen elkaar ook. Als er overlast is in een bepaalde wijk, ga dan in gesprek met de buurtbewoners. Mogelijks is de dader gekend en kan die rechtstreeks op zijn gedrag worden aangesproken (zachte handhaving). 

• Plaats bermborden

Download in de webshop van Mooimakers de visual ‘Geen hondenpoep op de grond. Hou jij het mee proper?’ . Druk die af op materiaal naar keuze en hang hem op plekken waar je veel hondenpoep opmerkt. 

• Lanceer een campagne

Vestig de aandacht op ongewenste hondenpoep met een opvallende campagne. Toon het gewenste gedrag en de mogelijke gevolgen (boete). Gebruik hiervoor verschillende kanalen: website, infoblad, folders (voor nieuwe inwoners, om te verdelen via dierenartsen en dierenwinkels ...), affiches, verplaatsbare borden, infoborden aan hondentoiletten/loopweides, info aan openbare vuilnisbakjes ... Laat je inspireren door deze poster of ga dan aan de slag met deze personaliseerbare versie. Neem ook zeker een kijkje in onze persomodule. 

Maak bijvoorbeeld gebruik van een hondenpoepmascotte in je campagne. Het grote voordeel van het werken met een ‘hondenpoepmascotte’ is dat de hondenpoepproblematiek een gezicht krijgt en op die manier herkenbaarder wordt voor het grote publiek. Telkens een grote campagne wordt gevoerd met de mascotte in de hoofdrol, komt deze problematiek nog eens onder de aandacht.  Wanneer de mascotte ook op de borden bij de hondentoiletten en hondenloopweides prijkt, worden de hondenbezitters herinnerd aan de grote campagne en zo nogmaals aangespoord om hondenpoep op te ruimen. 

 

Participatie: Betrek je inwoners bij de problematiek

• Netheidscharter

Betrek je inwoners door middel van een netheidscharter. Dit is een samenwerkingsovereenkomst tussen het gemeente/stadsbestuur en burgers, verenigingen, een bepaalde wijk, … . Bedoeling is om de hele buurt bewust te maken van de problematiek en om de buurtbewoners en verenigingen daar zoveel mogelijk actief bij te betrekken. 

Het gemeente/stadsbestuur biedt extra ondersteuning door materiaal en infrastructuur te voorzien en door bijkomende inspanningen te leveren voor openbare reiniging in de buurt en door afspraken te maken over verhoogd toezicht. De burgers nemen ook hun verantwoordelijkheid op in het streven naar een propere buurt.

• Hondenwandelroutes 

Installeer wandelroutes met hondenpoeprecipiënten aanwezig in de buurt. Roeselare is een hondvriendelijke stad en heeft meer dan 10.000 geregistreerde honden. De stad wil ervoor zorgen dat zowel de honden als hun eigenaars een dagelijkse uitstap kunnen maken dicht bij huis en heeft daarom 2 wandelroutes uitgestippeld. De ene wandeling gaat door de stad en de andere trekt het bos in.  

In het Rivierenhof in Antwerpen, begeleiden ze hondeneigenaars op een speelse en positieve manier langs de hondentoiletten met drie verschillende wandelingen.

In Zemst lanceerden ze een bevraging bij de inwoners waar zij het liefst een hondenpoeprecipiënt zagen. Er kwam veel respons op. Ondertussen zijn de zes locaties die de meeste stemmen kregen, voorzien van een nieuw vuilbakje.

• Hondenuitlaatkaart  

De gemeente/stad kan op een plattegrond van haar grondgebied de hondenuitlaatroutes en hondenpoeprecipiënten aanduiden. 

 

Infrastructuur: Bepaal waar hondenpoep hoort   

Hondenpoep hoort bij het huishoudelijk restafval en moet verbrand worden. Voorzie voldoende (speciale) vuilnisbakken in het straatbeeld of leg een hondenpoepzone aan met hondenpoeprecipiënt.     

• Voorzie speciale vuilnisbakken

Kies speciale recipiënten voor het deponeren van hondenpoepzakjes. Vooral op anonieme locaties hebben die de voorkeur boven gewone vuilnisbakken. Daarvoor kan je via het subsidiebesluit financiële steun aanvragen.   

Speciale vuilnisbakken voor hondenpoepzakjes bieden enkele voordelen:  

• hygiënischer  
• minder geurhinder  
• voorkomt sluikstorten dankzij een aangepaste opening  
• handig op drukke, toeristische plaatsen  

Kies een robuust model dat handig te ledigen is en voorzie een speciale inzamelronde.   Er bestaan verschillende mogelijkheden.

a. Hondenpoepzuilen of –buizen 

Een hondenpoepzuil/buis heeft als enige functie de mogelijkheid bieden aan hondenliefhebbers om zich op een eenvoudige manier te ontdoen van hun hondenpoepzakje waarbij zo weinig mogelijk misbruik kan optreden. 

Bij het ontwerp wordt rekening gehouden met verschillende factoren zoals lediging, onderhoud, gebruiksgemak, geurhinder, herkenbaarheid, visuele hinder, aanleiding gevend tot sluikstort, vandalisme, veiligheid voor gebruikers en werknemers, … . 

Het betreft een kegel/cilindervormige buis met een klein deksel bovenaan voor het deponeren van hondenpoepzakjes, en een groter deksel onderaan voor lediging van de buis. De buis wordt vastgezet aan zijn frame d.m.v. een hangslot. Door het openen van het hangslot kan de buis kantelen voor lediging. 

Voordelen hondenpoepbuizen	Nadelen hondenpoepbuizen
Minder plaats nodig dan voor hondentoilet	Hondenpoep komt eerst op de stoep terecht
Hond kiest zelf de plaats waar hij zijn behoefte doet	Als het gebruikt wordt voor ander afval is het ledigen moeilijker
Reinigen vraagt minder werk voor de gemeente/stadsarbeiders	Ledigen is niet altijd evident
Verstoort het uitzicht niet/minder	Geen binnenzak dus probleem bij het scheuren van de hondenpoepzakjes

 

In Mechelen staken ze de handen uit de mouwen en maakten ze zelf hondenpoepbuizen van PVC. Lees hier hoe ze te werk gingen. 

b. Hondenpoepafvalbakken 

De recipiënten dienen bij voorkeur aan volgende voorwaarden te voldoen:  

• Het recipiënt moet zo uitgewerkt te zijn dat zoveel mogelijk wordt voorkomen dat andere zaken of ander vuil erin wordt gedeponeerd. 
• De inwerpopening mag niet te groot zijn 
• Bij voorkeur is het recipiënt van op afstand herkenbaar/te onderscheiden van een standaard afvalrecipiënt (bijv. door een pictogram van een hond).  
• Tref de nodige voorzieningen om sluikstort in, op of rond het recipiënt te minimaliseren.  
• Het recipiënt is vandalismebestendig en conceptueel zodanig ontworpen dat geurhinder zo goed als nihil is, zowel in de omgeving van het recipiënt als bij het ledigen, het transporteren van de geledigde inhoud, ….    
• Alle onderdelen van het recipiënt moeten bestaan uit duurzaam materiaal dat geschikt is voor langdurige buitenopstelling in een wisselend klimaat: inox elektrolytisch gepolijst.  
• Bij voorkeur geen harde plastic want dit zorgt voor geurtjes 
• Het recipiënt is integreerbaar op alle mogelijke buitenlocaties, ook op plaatsen waar het niet aangewezen is een standaard afvalbak te plaatsen zoals drukke winkelstraten, prestigieuze sites, …. .  
• Het recipiënt neemt zo weinig mogelijk plaats in (hiertoe dient de horizontale plaatsinname/oppervlakte over de volledige hoogte zo klein mogelijk te zijn) en wordt geleverd zonder opschriften.   

Er zijn verscheidene modellen beschikbaar en ook verscheidene fabrikanten/leveranciers. 

c. Dispensers met hondenpoepzakjes 

Op plaatsen waar veel honden komen, kunnen dispensers met (gratis) hondenpoepzakjes en bijhorend hondenpoeprecipiënt worden geplaatst. Als je voor een milieuvriendelijke oplossing wil gaan, kies je best voor hondenpoepzakjes uit gerecycleerd plastic of papier met een laagje van plastic. Vaak wordt hier echter misbruik van gemaakt (mensen nemen meer dan 1 zakje) zodat deze verdelers in een aantal gemeenten terug werden verwijderd. 

 

• Leg een losloopweide of hondentoilet aan

a. Hondentoilet  

Een hondentoilet is een speciaal afgebakende zone in de gemeente/stad en is aangepast aan de omgeving en de inplantingsplaats. Een aangepaste beplanting onttrekt het hondentoilet aan het zicht. Zo blijft de hinder voor de omwonenden tot een minimum beperkt. De locatie wordt best gekozen op basis van het aantal klachten/meldingen, de behoefte en de beschikbare plaats. 

De materialen worden gekozen in functie van de duurzaamheid en het gemak van onderhoud. Meestal gebruikt men dolomiet. De hondentoiletten dienen regelmatig (meermaals per week) te worden geruimd door de reinigingsdienst en maandelijks/wekelijks dient het te worden ontsmet. Het dolomiet dient na enkele maanden te worden vernieuwd om eventuele geurhinder te vermijden. 

In een hondentoilet geldt de opruimplicht niet.  

Sommige gemeenten hebben geen hondentoiletten omdat ze ze niet proper en onhygiënisch vinden. Bovendien brengen hondentoiletten meer werk met zich mee op het gebied van onderhoud en reiniging en zorgen ze vaak voor geuroverlast. 

b. Plas of snuffelpaaltjes

Hondenurine kan ook de nodige schade met zich meebrengen door de zuurtegraad. Door het voorzien van plaspaaltjes die enkel als doel hebben dat honden hun behoefte er tegen doen, worden de verlichtingspaaltjes en bomen voor een deel ontzien van de grote hoeveelheid hondenplas. Uit reacties van de bezoekers van het Rivierenhof in Antwerpen blijkt dat de snuffelpaaltjes goed werken, honden maken er vaak gebruik van.

c. Honden(los)loopweide 

In een hondenweide kan een hond zijn poten strekken en ravotten met andere honden. Soms zijn er ook enkele speeltoestellen voorzien voor honden. Men treft hondenweides vooral aan in stedelijke, dicht bewoonde zones waar weinig open ruimte beschikbaar is. 

Een hondenloopweide is geen hondentoilet en dus geldt hier wel de opruimplicht (hondenpoep dient hier dus wel opgeruimd te worden en het hondenpoepzakje dient in een hondenrecipiënt te worden gedeponeerd. Voorzie deze dus en eventueel ook een zakjesverdeler.  

Een hondenloopweide kan volledig worden afgesloten zodat de honden niet kunnen weglopen. 

De gemeente/stad staat in voor het onderhoud van de hondenloopweide. 

Een hondenloopweide wordt duidelijk aangeduid met een bord. 

 

1. Omgeving

Waar hondenbezitters de opruimplicht voor hondenpoep niet respecteren, kan de gemeente de hondenpoep best zo snel mogelijk zelf opruimen. Hier bestaat gespecialiseerd materiaal voor.

• Hondenpoepzuiger

Daarvoor zijn hondenpoepzuigers de aangewezen hulp. Ze worden ook wel de poepmobiel of poepscooter genoemd. 

De techniek is gebaseerd op deze van de veegmachine, nl. het vacuüm zuigen. In de tank kan tot 600 à 700 liter aan hondenpoep, vermengd met een heel klein beetje water. Dat water is vooral bedoeld om de zuigslang te reinigen. Zelfs helemaal droog werkt de vacuümtechniek op zich ook goed. 

Hondenpoepzuigers kunnen worden ingezet op locaties waarvan bekend is dat de opruimplicht er matig wordt nageleefd of waar een hoge standaard geldt voor de kwaliteit van de openbare ruimte, zoals bv de binnenstad. Hondenpoepzuigers kunnen ook worden ingezet in hondenuitlaatstroken waar geen opruimplicht geldt. Dergelijke stroken moeten worden bijgehouden om te voorkomen dat het er een te grote bende wordt. 

• Hondenpoepmotor 

Een aantal kustgemeenten zetten sinds de eindjaren ’90 hondenpoepmotors of -quads in. Deze zijn uitgerust met een zuigsysteem dat de hondenpoep op straat opzuigt. De zuigmond is voorzien van een kabeltje dat water onder de hondenpoep spuit om het vacuüm trekken van de hondenpoep bij het opzuigen te voorkomen. 

Nadeel is dat de bestuurder moet beschikken over een rijbewijs. Bovendien zorgde de instabiliteit soms voor problemen wanneer deze volgeladen was met hondenpoep. Bestuurders van de hondenpoepmotor of – quad dienen handige chauffeurs te zijn daar er met 1 hand dient te worden gereden (de andere hand bedient het toestel). Deze hondenpoepmotors of –quads werken niet bij vriesweer (ze werken op basis van water) en bestaat er dan het gevaar voor ijsvorming op het voetpad. 

 

Handhaving

• Politiereglement

Een eerste stap die je moet nemen om te handhaven op hondenpoep, is het verplicht bij hebben van een hondenpoepzakje opnemen in je lokaal politiereglement. Hiervoor kan je je baseren op het modelpolitiereglement van de OVAM. Hondeneigenaars zijn dan verplicht om de hondenpoep op te ruimen op openbare plaatsen.

Voorbeeld politiereglement Koksijde (p.66) 

Een tweede stap is hierop controleren door politie en/of GAS-ambtenaren. Je kan hondeneigenaars hier gericht over aanspreken. Hebben ze geen hondenpoepzakje bij, riskeren ze een boete. Positief gedrag kan beloond worden met bijv. een rolletje hondenpoepzakjes.

• Meldpunt voor honden(poep)vragen en klachten

Vaak kunnen inwoners met hun vragen en klachten over hondenpoep terecht op verschillende plaatsen en bij verschillende instanties, bv.: politie, balie van het gemeente/stadhuis, milieudienst van de gemeente, buurtcentra, ombudsman, gemeenschapswachten, groendienst, gemeentelijke werkplaats, wijkwerking, wijkagent, … . 

Een klacht neerleggen kan op verschillende manieren: persoonlijk, telefonisch, digitaal via e-mail, digitaal via een klachtenformulier of schriftelijk via een klachten formulier.