Als je een opruimactie moet organiseren is het kwaad jammer genoeg al geschied. Dit maakt een opruimactie natuurlijk niet minder waard. We willen deze initiatieven blijven stimuleren en ondersteunen. Om zo'n actie gemakkelijk op te starten geven we hier enkele tips en tricks mee. Neem ook zeker een kijkje in onze handige handleiding voor opruimacties. 

Goed voorbereid is half gewonnen

• Begin met een projectverantwoordelijke aan te duiden. Deze persoon zorgt voor de coördinatie en zal als aanspreekpunt fungeren.
• Leg een datum vast.
• Kies de zone(s) die je gaat opruimen.
• Neem contact op met de gemeente of afvalintercommunale voor de praktische afspraken zoals het ophalen van de volle vuilniszakken of om mee te geven waar je gaat opruimen.
• Bij grote groepen is het aangeraden om een inschrijvingssysteem te voorzien en verschillende opruimroutes uit te stippelen.
• Communiceer over de actie die je opzet; stuur een mail rond, hang affiches op, voorzie een aankondiging. Vermeld bij alle communicatie alle praktische info.
• Neem indien mogelijk contact op met de lokale media om je opruimactie meer zichtbaarheid te geven.
• Bestel tijdig je materiaal of controleer of het eigen materiaal nog in orde is.

Tijdens de opruimactie

• Bepaal waar & hoe afval wordt ingezameld.
• Verwelkom de deelnemers en informeer hen over de opruimactie.
• Informeer hen over welk afval jullie gaan inzamelen (PMD, restafval, glas …) en waar jullie dit afval gaan verzamelen.
• Hou het op elk moment veilig.
• Geef de opruimers de route mee.
• Licht de opruimers in over wat er moet gebeuren in geval van een ongeval en geef een noodnummer mee.
• Neem foto’s tijdens de actie en (ver-)deel ze via social media, voor een mailing achteraf, de website … Gebruik bij het posten zeker ook de hashtag #Mooimakers en vermeld alle betrokken partijen (zoals Mooimakers, de gemeente, de afvalintercommunale …).

Na de opruimactie

• Verzamel het opruimmateriaal van alle deelnemers. Bezorg het materiaal terug aan de gemeente of afvalintercommunale. Was de handschoenen en hesjes zelf af voor een volgende actie.
• Laat het opgeruimde zwerfvuil ophalen.
• Voorzie een hapje & drankje om de vrijwilligers te bedanken voor de inspanning!

Veiligheid boven alles

• Controleer of alle opruimers verzekerd zijn tijdens de actie. Je kan dit navragen bij de arbeidsongevallenverzekering (in geval de opruimer zichzelf kwetst) of bij de burgerlijke aansprakelijkheid (in geval de opruimer schade toebrengt aan derden, bijvoorbeeld aan een geparkeerde wagen). Meer informatie over een vrijwilligersverzekering is ook beschikbaar op de kenniswijzer.
• Voorzie voor elke deelnemer een fluohesje en handschoenen en vraag om gepast schoeisel aan te trekken.
• Raak geen gevaarlijk of verdacht afval aan. Verwittig hiervoor de technische dienst van de gemeente.
• Spreek eventueel de politie aan i.v.m. de veiligheid.

Opruimactie op het strand

Bij het opruimen op het strand zijn er nog een aantal extra aandachtspunten:

• Controleer op voorhand de getijdentabellen. Bij hoogwater is het praktisch onmogelijk om veel afval te verzamelen, omdat op sommige plaatsen aan de kust het strand te smal is.   
• Aan de kust heb je naast zwerfvuil ook natuurlijke aanspoelsels, hou hier rekening mee. Het Coördinatiepunt Duurzaam Kustbeheer kan je hier meer informatie over bezorgen.
• Tref je een aangespoeld dier of dier in nood aan, contacteer hiervoor de bevoegde instanties. Meer informatie hier over in het draaiboek voor een strandopruimactie (een project uit 2009, maar het document bevat nog zeer relevante informatie).

Lokale besturen kunnen opruimmateriaal en een tegemoetkoming van 750 euro krijgen van Mooimakers indien ze aan de voorwaarden voldoen.