Een manier om inwoners, passanten, toeristen en andere doelgroepen te sensibiliseren over zwerfvuil en sluikstort is het gebruik van bermborden. Hieronder sommen we een aantal zaken op waar je rekening mee kan houden als je beslist om bermborden te gebruiken.

Aanpak

• Ga voor een integrale aanpak van het probleem en niet alleen voor communicatie via bermborden. Flankeer communicatie met infrastructuur-ingrepen door ervoor te zorgen dat de juiste vuilnisbak op de juiste plek terecht komt, betrek de inwoners (participatie) en handhaaf. Zorg ook dat de omgeving er net bij ligt.

Locatie

De plaats waar je je bermbord zet, kan bijdragen aan het succes ervan. Hou dus zeker rekening met volgende plaatsingscriteria:

• Communiceer met bermborden op de doelplaatsen zelf en op het moment dat het afval ontstaat of op het moment dat mensen zich van het afval willen ontdoen. Dat rendeert het meest. 
• Zet de bermborden in de richting van de automobilist, fietsers of andere passanten.
• Voorzie voldoende grote borden die ook aan een hogere snelheid leesbaar zijn.
• Plaats ze op de juiste hoogte zodat ze zichtbaar zijn voor alle personen die voorbij komen. Vertrek hierbij vanuit de ooghoogte. Hou er rekening mee dat ze ook zichtbaar zijn vanuit de wagen of een vrachtwagen als deze eveneens behoren tot de doelgroep die je wil bereiken. Als de boodschap niet zichtbaar is, zal er ook geen effect teweeggebracht worden. 
• Zet de borden op “wachtlocaties”. Dit kunnen plaatsen zijn waar chauffeurs of fietsers stoppen, wachten of moeten vertragen. Parkings of parkeerstroken zijn ideale plaatsen. Voor wandelaars geldt dit principe evenzeer. Dit kan in de buurt van een picknick-locatie of zitbank zijn.
• Maak gebruik van verplaatsbare bermborden. De borden worden wisselend uitgezet op locaties waar een probleem is. Blijven ze te lang staan, treedt er gewenning op en daalt de positieve invloed op het zwerfvuil-gedrag. In Gingelom gingen ze hiermee aan de slag.

Boodschap

Hoe je de boodschap brengt, heeft eveneens een invloed op het welslagen van je actie.

• Gebruik bermborden om rond een bepaalde problematiek te sensibiliseren. In Peutie ging dit over sluikstort en camera-inzet.
  • Bermborden met cameraboodschap zijn enkel effectief als ze geflankeerd worden door echte controles. Dit kan werkelijke controle door camera’s zijn of handhavingsacties in het algemeen. 
  • Maak gebruik van bermborden om het gevoel van sociale controle te verhogen op anonieme locaties. Bij een gevoel van lage sociale controle is de kans op het creëren van zwerfvuil en sluikstort een stuk groter. Een mogelijkheid om de sociale controle nog te versterken kan je een bermbord met ogen plaatsen en dit geflankeerd met verlichting. De verlichting rust je uit met bewegingssensoren en bij passage van mogelijke vervuilers, licht de lamp het bermbord op. Het sluikstort daalt in de directe omgeving van het bermbord.
• Om alle weggebruikers te bereiken, maak je best zo weinig mogelijk gebruik van tekst. Toeristen of buitenlandse transporteurs zijn het Nederlands niet altijd machtig. Pictogrammen kunnen een waardig alternatief bieden.
• Maak voor de boodschap op de borden gebruik van de inzichten van de gedragsbeïnvloeding.
• Communiceer altijd op positieve manier. Toon mensen bij voorkeur hoe het wel moet, en niet hoe het niet moet. Bijvoorbeeld: toon je een berg zwerfvuil, dan stimuleer je de mensen eerder tot het achterlaten van zwerfvuil dan dat je ze ontmoedigt. Uit gedragsonderzoek blijkt dat negatieve communicatie een averechts effect kan hebben.
• Richt de communicatie op doelplaatsen en niet op doelgroepen. Doelgroepencommunicatie is wel nuttig bij een beperkte taalkennis van de doelgroep en bij een te uitgestrekte doelpaats. Hou zeker ook rekening met de taalwetgeving. Belangrijk is dat je er voor zorgt dat de boodschap begrepen wordt en effectief is.

Materiaal

Wil je een kwalitatief bermbord dat bestendig is tegen alle weersomstandigheden, sta dan stil bij de materiaalkeuze ervan.

• Als de keuze gaat naar een bermbord, kies dan voor Dibond of PVC. Deze materialen kunnen tegen een stootje.
• Het voordeel van een nadarbache is dat de stellages herbruikbaar zijn en om te vormen tot een ander formaat.
• Affiches raden we af in openlucht, tenzij ze maar een beperkt aantal dagen moeten blijven hangen. Gedurende een langere periode onderhevig zijn aan regen, wind en zonneschijn komt affiches niet ten goede.

Omgeving

Zorg ervoor dat de omgevingsinvloeden, geen negatieve impact op de situatie hebben.

• Zorg dat andere affiches of signalisaties die niet meer van toepassing zijn, zo snel mogelijk na een evenement worden weggehaald. Anders creëren ze een vervuild beeld.