Wil je met je school het verschil maken in de strijd tegen zwerfvuil? Dan moet je het volledige lerarenkorps betrekken.

Daarbij kan het opmaken van een afsprakenkader voor de leerkrachten helpen. Zo wordt de voorbeeldfunctie van de leerkrachten benadrukt. De afspraken maak je bij het begin van het schooljaar en elke leerkracht leeft die na tijdens het schooljaar.

Aanpak

Welke afspraken moet je opnemen in het kader?

• Het leraarslokaal is altijd proper. Iedereen helpt om het proper te houden.
• De leerkrachten maken zelf gebruik van herbruikbaar materiaal voor drank en eten.
• De leerkrachten ruimen mee op met de leerlingen.
• De leerkrachten spreken leerlingen en elkaar aan op foutief gedrag.
• Elke leerkracht kent de sorteerregels binnen de school, past die toe en helpt de leerlingen daarbij.

Vul gerust zelf aan met nog mogelijke afspraken.

Bij deelname aan Operatie Proper is dit afsprakenkader een verplicht actiepunt. Dan neem je als afspraak op dat elke leerkracht het project kent en eraan participeert. Elke leerkracht dient de engagementsverklaring te ondertekenen.

Hoe werk je het kader uit?

• Bespreek dit op een personeelsvergadering in het begin van het schooljaar.
• Giet de gemaakte afspraken in een document.
• Maak een poster met de afspraken en hang die op in de lerarenkamer.
• Maak deze afspraken gekend via social media, de website, een schoolkrantje, smartschool ...
• Koppel nu en dan over het engagement terug in een personeelsvergadering.
• Zet af en toe een collega in de kijker.

Tips & tricks

• Zorg dat elke leerkracht de sorteerregels binnen de school goed kent. Pak het ludiek aan bv. met een sorteerquiz.
• Er geldt een rookverbod in scholen, maar wettelijk gezien geldt er geen verbod net buiten de schoolpoort. Zorg voor goede afspraken, waardoor peuken er niet op de grond eindigen.
• Zie zwerfvuil opruimen niet als straf. En motiveer leerlingen met een inspanningsverbintenis: Ga voor '5 minuten zwerfvuil rapen' in plaats van '5 stuks zwerfvuil rapen' of 'maak de hele speelplaats proper'. Het effect is veel groter als je de inspanning als een realistische en meetbare opdracht met een zichtbaar resultaat formuleert. Tijdens die 5 minuten wordt meer zwerfvuil geraapt dan als ze slechts 5 stuks rapen (bv. 5 kleine stuks zoals peuken of kleine plastic stukjes …). Bovendien moet het resultaat ook haalbaar zijn. Alleen een hele speelplaats proper maken, is niet realistisch.

Inspiratie

• De Operatie Proper verantwoordelijke van Basisschool Toermalijn stelde tien geboden op en zijn collega's zullen die naleven. Elke leerkracht kreeg een gepersonaliseerde mok.
• Bij Basisschool Ibex te Deurne goten ze de regels in een rijmpje.
• OKAN Kortrijk maakte een poster met zes duidelijke afspraken en hing die op in de lerarenkamer.
• Bij VBS De Wondertuin te Mechelen maakten ze een Mooimakersposter om de leerkrachten te herinneren aan hun engagement.