Zwerfvuilvrijwilligers zijn meestal gewapend met een restafvalzak en soms ook eentje voor het PMD. Het gebeurt vaak dat ze afval in het zwerfvuil tegen komen dat in geen van deze beide zakken terecht kan. Hieronder proberen we per afvalsoort even stil te staan bij wat ze moeten doen als ze het aantreffen in het zwerfvuil.

Informeer zwerfvuilvrijwilligers en je eigen personeel periodiek over de mogelijke risico’s en hoe ze hiermee moeten omgaan. 

Enkele algemene maatregelen die je kan meegeven aan je zwerfvuilvrijwilligers zijn: 

• De veiligheid van éénieder primeert bij het opruimen van zwerfvuil. Dit doe je uiteraard door het dragen van handschoenen of een fluo hesje. Uiteraard ook door de veiligheidsvoorschriften te volgen. 
• Dat risico’s vooraf ingeschat moeten worden alvorens te handelen. 
• Dat het gebruik van hulpmiddelen aangeraden is (zodat ze het gevaarlijk afval zo min mogelijk met de handen moeten oppakken). 
• Maak duidelijk waar ze “gevaarlijke” afvalsoorten kunnen melden. 

Maatregelen die je zelf als lokaal bestuur kan nemen: 

• Informeer je medewerkers over de risico’s.
• Organiseer het werk zo dat gevaren zo veel mogelijk worden voorkomen. 
• Stel beschermingsmiddelen ter beschikking afgestemd op de risico’s. 
• Laat gedumpt chemisch afval door een deskundig bedrijf opruimen. 

Specifieke fracties 

Glazen potten of flessen 

• Deze horen niet thuis in de afvalzak. 
• Zwerfvuilvrijwilligers kunnen deze naar het recyclagepark of de glascontainer brengen. 
• Een mogelijkheid is ook deze te laten staan en er een melding van te laten maken. 

Lachgascilinders of -flessen 

Lachgasflessen zijn meestal na gebruik niet volledig leeg. Zowel intercommunales, die instaan voor de afvalophaling en -verwerking, de netheidsdiensten van lokale besturen als zwerfvuilvrijwilligers vinden de lege capsules vaker terug tussen het (zwerf)-afval. Als ze bij het restafval belanden, zorgen de restanten voor explosies in verbrandingsovens en veroorzaken ze schade.  

Ze horen dus niet thuis in de restafvalzak. 

• Grote lege lachgasflessen zamel je apart in. Ze kunnen rechtstreeks naar het recyclagepark waar ze bij het Klein Gevaarlijk Afval horen. Of je kan ze melden via het meldpunt. 
• Kleine gascapsules en patronen mogen bij het PMD worden gesorteerd wanneer ze volledig leeg zijn. Deze metalen verpakkingen kunnen perfect gerecycleerd worden. Twijfel je of ze leeg zijn, breng ze dan naar het recyclagepark. 

Interafval stelde een handleiding hierrond op en verspreidde deze onder haar partners. Deze handleiding is bedoeld voor alle medewerkers binnen de Afvalintercommunales en gemeenten die geconfronteerd worden met de lachgasproblematiek (straatvegers, inzamelaars, parkwachters, zwerfvuilvrijwilligers ...). Deze handleiding focust zich op de correcte sorteerboodschap voor de lachgasflessen zodat die niet in de installaties en ophaalwagens terechtkomen (de essentie bevindt zich op p. 2). Je kan deze handleiding gebruiken, aanpassen en bv. ophangen in A3-formaat en verspreiden. We willen ook wijzen op het belang van het mondeling toelichten van de handleiding aan de verschillende doelgroepen. 

Afvalintercommunale Incovo maakte er ook een flyer over.  

E-sigaretten of vapes 

E-sigaretten en vapes beschikken over een batterij en zamel je dus ook apart in. 

• De batterij kan naar een inzamelpunt van Bebat. 
• De e-sigaret/vape zelf kan naar een inzamelpunt van Recupel van je recyclagepark. 
• Kan de batterij niet uit de vape/e-sigaret, dan mag het geheel naar het recupel-inzamelpunt van je recyclagepark. 

Injectienaalden 

Bij injectienaalden kan je het volgende adviseren: 

• Je raapt het voorzichtig op en steekt het in een naaldcontainer of glazen pot. 
• Raak je het liever niet aan, laat het dan liggen en meldt het via het gemeentelijk meldpunt. 

Drugsafval of ander gevaarlijk chemisch afval 

Is er een vermoeden dat iets drugs of ander chemisch afval is, volg dan strikt onderstaande richtlijnen: 

• Raak niets aan. Drugsafval is gevaarlijk. 
• Schop of duw niet tegen de verpakkingen. 
• Neem afstand met de wind in de rug. 
• Rook niet in de buurt van de dumping. 
• Bel direct de politie via 101 en volg de instructies van de politie op. 

Opvolging specifieke fracties in Mijn Mooie Straat

Wil je de problematiek van specifieke fracties opvolgen met de Mijn Mooie Straat applicatie? Dat kan. Hier een korte uitleg hoe je hiermee aan de slag gaat.

Meldingsmodule

Als je een melding maakt kan je in de categorie zwerfvuil en sluikstort kiezen voor

• lachgas als het gaat over lachgascilinders. 
• E-sigaretten en vapes horen thuis onder de categorie elektrische toestellen.
• drugsafval of injectienaalden horen thuis onder drugsgerelateerd afval.

Vervolgens geef je de locatie in en kan je er een foto bijvoegen. Je kan nu de melding doorsturen. Als je dat wil kan je in het tabblad volume een inschatting doorgeven van het volume. Als je terug naar de overzichtspagina van de meldingen gaat, kan je een excel export maken van alle meldingen (onder opties). Je kan hier dan in de kolom omschrijving filteren op bijv. lachgas om alle meldingen van dit type te vinden.

Monitoringsmodule

Als je een project aanmaakt waarin je een specifieke fractie wil meten, zet je dit best in de titel van het project dat het over een bepaalde specifiek fractie gaat. Je moet deze fractie mee opnemen in het meetontwerp en tellen per fractie. Hier kan je kiezen voor die specifieke categorie waarover het gaat, bijv. lachgas, Milieu bedreigend, gevaarlijk afval of drugsgerelateerd afval.