Via peukenbakfiets vraagt Mooimakers aandacht voor problematiek rond één van de kleinste vormen van zwerfvuil
Meer dan 4.500 miljard sigarettenpeuken kwamen er al terecht in het milieu. Dat klein zwerfvuil zorgt voor een grote milieuproblematiek. Via een tour met een peukenbakfiets langs de Belgische kust in combinatie met zwerfvuilhandhaving geeft Mooimakers deze zomer het startschot van haar campagne tegen sigarettenpeuken op de grond. Bij de bakfiets kunnen mensen hun peuk kwijt en krijgen ze een zakasbakje aangeboden. De gevolgen van het niet juist weggooien van peuken zijn zorgwekkend, zoals ook de Wereldgezondheidsorganisatie vaststelt: de minuscule microplastics uit de filter van sigaretten komen terecht in dierenmagen en vogelnestjes. Ze zijn zelfs terug te vinden op de bodem van Marianentrog, de diepste geul ter wereld. Ze vervuilen gemiddeld 100 liter water. OVAM (de Openbare Vlaamse Afvalstoffenmaatschappij) bevestigt eveneens dat 41% van het ingezamelde aantal stuks zwerfvuil bestaat uit sigarettenpeuken. Mooimakers, OVAM en Nieuwpoort ondernemen dus actie!
Vlaams minister van Omgeving Zuhal Demir: “Deze zomer zullen weer massaal veel Vlamingen naar onze kust trekken. Geen betere plek om tijdens de zomervakantie even uit te blazen, te zwemmen en een wandeling in de duinen te maken. Voor bijna al die kustgangers zal zwerfvuil in de duinen en op het strand een doorn in het oog zijn. Zeker de talloze sigarettenpeuken die er schering en inslag zijn. Om daar iets aan te doen trekt Vlaanderen met haar peukenbakfiets deze zomer doorheen de kustgemeenten om rokers bewust te maken van de vervuiling en de schade die ze aanrichten door hun peuk op de grond te gooien.”
En route met de bakfiets richting sensibilisering
Met een bakfiets trekt Mooimakers langs de Belgische kust om rokers aan te sporen om hun peuken achter te laten in de peukenbakfiets. Daar krijgen ze bovendien een zakasbakje waar ze hun peuken op de juiste manier kunnen wegdoen. Mooimakers hoopt op deze manier mensen te sensibiliseren dat peuken niet op de grond horen of in het rioolputje, maar ze op de correcte manier weg te gooien.
Deze bakfiets met een missie arriveert deze zomer niet enkel in Nieuwpoort maar bezoekt tal van kuststeden. In juli fietst de bakfiets onder meer door Koksijde, Middelkerke en Oostende. In de maand augustus kom je de bakfiets tegen in Bredene, De Haan-Wenduine, Blankenberge, Zeebrugge en Knokke-Heist.
Sigarettenpeuken zijn schadelijker dan gedacht
“Wat je weggooit onderweg, kom je zelf ook weer tegen.” Met die slogan maakt Mooimakers deze zomer mensen bewust van de vervuiling van een peuk op de grond. Stel je maar eens voor dat je een peuk tussen je tenen krijgt omdat je teenslippers aandoet. Wie een peuk weggooit omdat er geen peukenrecipiënt in de buurt is, denkt misschien dat hij weinig kwaad doet met deze kleine daad. Helaas spreken de cijfers dat tegen: volgens de WHO (Wereldgezondheidsorganisatie) zou niet minder dan twee van de drie opgerookte peuken in onze omgeving terechtkomen.
Uit onderzoek van OVAM blijkt ook dat 41% van het aantal ingezamelde stuks zwerfvuil bestaat uit sigarettenpeuken. In gewicht is dit minder dan de helft, maar zelfs dan blijft de impact groter dan je je kan voorstellen. Met 3,4 g filtergewicht per pakje sigaretten, spreken we over naar schatting 845.000 ton peuken dat jaarlijks wereldwijd in de wijde natuur terechtkomt.
Daarbij komt dat sigarettenfilters allesbehalve biologisch afbreekbaar zijn. Ze bestaan uit acrylacetaat, een kunststof die erg traag afbreekt. Pas na 10 tot 15 jaar blijft er schijnbaar niks meer van over, maar schijn bedriegt. Want het plastic dat de filters bevatten, is niet echt ‘vergaan’, het is afgebroken tot microplastics. De micro- en nanoplastics zweven als minuscule deeltjes rond in het water, waardoor ze in de magen van vissen en andere waterorganismen terechtkomen.
“We voelen ons als Vlaams initiatiefnemer tegen zwerfvuil en sluikstort verantwoordelijk om rokers er op te wijzen dat peukenafval in de natuur een groot probleem is. Met deze bakfiets kunnen we deze zomer mensen sensibiliseren en hen aanspreken over de schade van sigarettenpeuken. Tijdens de zomermaanden vertoeven tenslotte heel wat vakantiegangers aan de zee, dat is het ideale moment om zoveel mogelijk mensen te bereiken. Zo brengen we hopelijk snel verandering in deze trend”, zegt Jan Verheyen, woordvoerder Mooimakers.
Wie niet horen wil, moet voelen
Naast sensibilisering, zet OVAM deze zomer ook in op de handhaving van zwerfvuil. De anonieme zwerfvuilhandhavers hebben de bevoegdheid om overtredingen vast te stellen wanneer ze iemand betrappen op het weggooien van een peuk, een blikje of ander afval op straat. “Uit onderzoek van Mooimakers en OVAM blijkt dat de combinatie van sensibiliseringscommunicatie en handhaving een positief effect heeft op de hoeveelheid zwerfvuil. Vandaar dat we deze tweesporen-aanpak deze zomer ook aan de kust toepassen”, aldus Jan Verheyen. “Uit cijfers van 2022 blijkt dat maar liefst 90% van de overtredingen gaat over het weggooien van peuken.”