In 2012 startte afvalintercommunale Interza de zoektocht naar vrijwilligers die mee de straten proper houden. De voorbije tien jaar groeide de zwerfvuilvrijwilligerswerking van Interza en Incovo uit tot een beweging van 2100 “Propere Burgers”. Samen ruimden zij in 2021 5000 zakken zwerfvuil op! Ze geven graag enkele tips mee hoe je als intercommunale of gemeente een succesvolle vrijwilligerswerking uitbouwt.
Ga actief op zoek naar zwerfvuilvrijwilligers en zorg voor een wervende communicatie hierrond.
Maak in je zoektocht naar zwerfvuilvrijwilligers gebruik van de gekende communicatiekanalen zoals infobladen, de websites van lokale besturen en social media. Opruimacties zijn een ideale gelegenheid om mensen persoonlijk aan te spreken. Regelmatig een artikel in de pers brengen over zwerfvuil met een oproep naar vrijwilligers levert ook positieve reacties op. In je antwoord op e-mails van burgers die zich ergeren aan zwerfvuil en/of sluikstort, kan je hen meteen ook warm maken om zelf de handen uit de mouwen te steken.
Goede afspraken maken goede vrienden.
Zorg ervoor dat (nieuwe) vrijwilligers weten wat ze wel en niet mogen verwachten. Een e-mail met praktische afspraken en een informatieve nota kan daarbij helpen, zoals dit voorbeeld van Incovo/Interza.
Zorg voor de nodige ondersteuning.
Incovo/Interza beheren als intercommunales het opruimmateriaal voor de gemeenten en zorgen ervoor dat het bij de vrijwilligers terechtkomt. Zo behouden ze het overzicht en verloopt de verdeling efficiënt. De volle vuilniszakken worden thuis opgehaald. Wanneer dit niet haalbaar is, wordt er een afspraak op maat gemaakt. Sluikstorten ruimen de vrijwilligers niet zelf op. Hiervoor sturen ze een mail. Het sluikstort wordt dan de volgende werkdag opgeruimd.
De “Propere Burgers” zijn ook gratis verzekerd. Meer informatie over de verzekering van zwerfvuilvrijwilligers vind je hier.
Hou contact met je vrijwilligers.
Een vaste contactpersoon is bereikbaar voor vragen per telefoon of e-mail. Daarnaast zijn er 2 nieuwsbrieven per jaar met bv. opruimacties die de gemeenten organiseren, resultaten van de inzet van de vrijwilligers, nieuwe initiatieven… Incovo/Interza betrekken de vrijwilligers ook bij bevragingen.
Zet je vrijwilligers in de bloemetjes.
Incovo/Interza organiseert een jaarlijkse evenement om hen te bedanken, ofwel met alle zwerfvuilvrijwilligers samen ofwel per gemeente. Zo kwamen in 2022 meer dan 700 “Propere Burgers” naar de Plantentuin in Meise. Maak ook van de gelegenheid gebruik om van gedachten te wisselen met de vrijwilligers over het zwerfvuilbeleid. Zo hou je ook de vinger aan de pols met wat er leeft rond de problematiek bij de inwoners. Een complimentje voor de vrijwilligers tussendoor via social media doet wonderen.
Volg de acties en resultaten van de vrijwilligers op.
De zwerfvuilvrijwilligers leveren nuttige info op zoals op welke hotspots er veel zwerfvuil ligt. Incovo/Interza registreren waar de “Propere Burgers” opruimen en hoeveel zakken ze inzamelen. Op basis hiervan kan de afvalintercommunale haar acties en ingrepen aanpassen aan de hotspots die hierbij naar boven komen.
Tip: de vrijwilligersapp van Mijn Mooie Straat biedt heel wat mogelijkheden om dit op een gemakkelijke manier bij te houden, als vrijwilligers en als lokaal bestuur.
Hou de drempel voor vrijwilligers laag.
Elke vrijwilliger doet wat hij of zij kan binnen de eigen mogelijkheden. Het maakt niet uit of je dagelijks, wekelijks of maandelijks op stap gaat: iedereen draagt zijn steentje bij.