Opzet

Een doelplaatsenmodule voor parkings bevat maatregelen tegen zwerfvuil en sluikstorten rond parkings.  Hierbij wordt steeds vertrokken van een integraal beleid dat stoelt op vijf pijlers:   

1. infrastructuur

2. omgeving

3. sensibilisering en communicatie

4. participatie

5. handhaving 

6. preventie

Daarnaast wordt ook de impact van de opgenomen maatregelen beschreven en wordt er verwezen naar goede praktijkvoorbeelden. Deze module bevat maatregelen, informatie over hun impact en praktijkvoorbeelden voor de doelplaats parking. 

Monitoring van de parking is het sluitstuk. Dit doen we om de netheid op de parking te kunnen (bij)sturen.

In dit artikel staan we stil bij de pijler handhaving.

 

Doelstellingen handhaving

De pijler handhaving is het doen naleven van bepaalde regels. Regels zijn in elke samenleving belangrijk en mogen geen dode letter blijven. Handhaving is daarom het sluitstuk van elk soort beleid, ook het zwerfvuilbeleid. De vier doelstellingen van handhaving zijn:

1. Preventief en ontradend: om te vermijden dat regels met de voeten getreden worden.
2. Bepaalde overtredingen een halt toe roepen en de oorspronkelijke toestand herstellen.
3. De schade laten vergoeden.
4. De overtreder straffen omdat die de regels genegeerd heeft.

 

Vormen van handhaving 

Algemeen is zwerfvuil een moeilijk gegeven in het kader van handhaving. Op heterdaad betrappen is nog veel moeilijker dan bij de andere vormen van afval gerelateerde overlast. Bij sluikstorten van gemengd afval is identificatie mogelijk indien adresgegevens in het sluikstort gevonden worden. Heel wat sluikstorters zijn zich hiervan bewust en laten geen adresgegevens achter in het afval. In dat geval is identificatie enkel mogelijk bij een betrapping op heterdaad of door de inzet van camera’s.

Camera-inzet is intensief en ook hier is de pakkans/identificatie niet altijd zoals gehoopt. Daarom blijft het belangrijk voldoende in te zetten op de andere pijlers en handhaving te zien als het sluitstuk. Een aangepaste infrastructuur, goede communicatie, nette omgeving en het betrekken van de juiste partners zijn dikwijls effectiever dan inzetten op handhaving. Indien dat niet werkt, is handhaving de laatste stok achter de deur om het sluikstorten een halt toe te roepen.

De uiteindelijke doelstelling is minder zwerfvuil en sluikstort. Zet daarom naast het handhaven zelf, ook in op het verhogen van de perceptie van de handhavingsdruk. Dit kan door hier regelmatig en via verschillende kanalen over te communiceren.

Meer info over handhaving is te vinden in het draaiboek handhaving van Mooimakers of onder het thema handhaving in deze kenniswijzer.

 

Enkele maatregelen die je kan nemen zijn:

• Zorg er voor dat de wetgeving rondlangdurig parkeren duidelijk is voor alle betrokkenen. Hiermee zorg je er voor dat er kan gehandhaafd worden op de heersende wetgeving. Op die manier kan vermeden worden dat geparkeerd wordt op plekken waar dat verboden is, en waar er bijvoorbeeld geen infrastructuur aanwezig is om afval op reglementaire manier achter te laten.
• Spreek mensen die ongewenst gedrag vertonen rechtstreeks aan. Zie hiervoor de tips op onze website. Zo verhoog je de sociale controle. Je geeft mensen het gevoel geven dat de (andere) gebruikers van de parking willen dat deze netjes blijft.  Spreek mensen evengoed aan op positief gedrag.
• Werk een strategie van handhaven en straffen uit: dit kan gaan van dreigen met boetes tot het  zichtbaar toezicht houden. Zo kan je de perceptie van handhavingsdruk verhogen.
  Kondig de maatregel bijvoorbeeld aan in de omgeving van een vuilnisbak door middel van een bord met daarop de tekst: "Laat geen afval achter naast de vuilnisbak: dat kan u geld kosten. Er zijn al X gebruikers beboet. Let hier wel bij op! “Baat het niet dan schaadt het wel”. Bij het communiceren over boetes is het belangrijk dat de infrastructuur en omgeving in orde is. Onderzoek toonde aan dat dergelijke communicatie in een vuile omgeving extra zwerfvuil uitlokt dan wanneer deze communicatie niet aanwezig is.
• In principe zijn er verschillende wettelijke mogelijkheden om te handhaven via retributie, GAS en het Materialendecreet. In de praktijk kan AWV alleen handhaven op basis van het Materialendecreet.
• Bekijk of het plaatsen van camera's zinvol is. Enerzijds om daders te kunnen identificeren anderzijds voor het afschrikeffect ervan. Dit is voornamelijk zinvol voor sluikstorten en minder voor zwerfvuil. Opteer voor verplaatsbare camera’s zodat je de camera kan laten roteren over de probleemlocaties. Zowel zichtbare als verborgen camera’s zijn effectief om sluikstort te verminderen. Overweeg ook de inzet van dummy-camera’s in rotatie met de echte camera.
• Communiceer ook steeds uitgebreid en via verschillende kanalen over het gebruik van camera’s op het grondgebied. Er enkel al over communiceren, heeft ook een afschrikkend effect. Opgelet: dit is juridisch geen eenvoudige kwestie. Heimelijk filmen is verboden, kondig daarom steeds op de parking zelf aan dat er camerabewaking is.
• Verhoog de sociale controle op de parking. Zo geef je mensen het gevoel dat de (andere) gebruikers van de parking willen dat deze netjes blijft, en dat er dus meegekeken wordt.  Dit kan door o.a.
  • Verlichting
  • Aanbrengen van ‘ogen’
  • Vermijden van anonieme plekken zonder toezicht
  • Eventueel cameratoezicht
  • Eigenaarschap van de parking kenbaar te maken (bv. contactpersoon vermelden bij parkings zonder concessie), zichtbare controles, …
  • Las vaste controle-rondes in
  • Doelplaatsencommunicatie