Context

In 2017 installeerde de gemeente Zele een nieuw skatepark op sportterrein Ter Elst. Al vóór de officiële opening van het skatepark kende dit een enorm succes bij de Zeelse jeugd. Het resulteerde echter ook in overvolle vuilnisbakken en veel zwerfvuil rondom het terrein. Gemeente Zele, die de publieke vuilnisbakken op dit sportterrein toen zelf ledigde, nam contact op met IDM om de zwerfvuilproblematiek samen aan te pakken en erger te voorkomen tijdens de schoolvakanties.

Aanpak
 

Bij aanvang

• IDM was toen net in een coachingtraject met Mooimakers gestapt en heeft toen de keuze gemaakt om met Zele een intensief project op te starten omtrent zwerfvuil en sluikstorten.
  Om nauwgezet de inhoud en de vullingsgraad van de publieke vuilnisbakjes daar te kunnen volgen, werd besloten om de lediging van de publieke vuilnisbakjes op dit sportterrein definitief over te hevelen naar IDM.
• Bij de officiële opening van het terrein plaatste IDM een grote sprekende vuilnisbak, 2 peukenpalen en een vuilnisbak voor PMD naast een publieke vuilnisbak voor restafval. Gemeente Zele plaatste een skatebank; een bank die gemaakt werd van oude skateboards. Het pronkstuk van dit nieuwe skatepark!
• De netheid van de site werd van bij het begin gemonitord, en het ingezamelde afval werd geanalyseerd. Daaruit bleek dat er heel wat PMD-afval in de vuilnisbakken zat.

Bijsturing

• De ‘rappende vuilnisbak’, die jongeren moest aansporen om hun afval in de vuilnisbak te gooien, werd enthousiast onthaald, maar sneuvelde jammer genoeg na enkele weken. De sensor werd eruit getrokken en was verdwenen. Hier een definitieve plaats aan geven was dus geen optie. Evenementgericht is dit wel een goede optie om even de focus en de aandacht te trekken.
• Tijdens de zomermaanden bleek ook het aantal vuilnisbakken niet voldoende. De geplaatste peukenpalen werden gevandaliseerd waardoor er heel wat peuken in het grasperk rondom het skateterrein gevonden werden. De peukenpalen werden opnieuw geplaatst, maar tevergeefs. Zelfs de mooie skatebank sneuvelde. Het bleek dat er s’ avonds veel hangjongeren rondhingen.
• Er werd ingezet op gemeenschapswachten die jongeren regelmatig gingen aanspreken en sensibiliseren, en het sportterrein werd afgesloten vanaf 20u30 's avonds tot 8u30 's morgens.
• Gezien de grote hoeveelheid PMD en de zuiverheid (gemiddeld foutpercentage was slechts 7%), werd besloten om in te zetten op vaste infrastructuur voor restafval en PMD. Ze kochten stevige, geribbelde duo-vuilnisbakken aan met asdoofplaatjes bovenaan, en plaatsten 2 van die vuilnisbakken op het terrein. Het eerste Out-of-Home-project binnen IDM-gebied was een feit.
• Boven de duo-vuilnisbakken werd een groot bord op een statief gemonteerd met volgende tekst: ‘Hou het proper, sorteer je afval’.

Resultaat

• De jongeren waren erg blij met de mooie duo-vuilnisbakken en maakten er gretig gebruik van. De netheid van het terrein verbeterde, en de zuiverheid van de PMD bleef zeer goed.
• De toezichthouder van het terrein hield een oogje in het zeil, en ruimde waar nodig zwerfvuil op.
• Het volume van de duo-vuilnisbakken bleek ook voldoende. Tijdens de wintermaanden worden de vuilnisbakken 1 x per week geledigd, en tijdens de zomermaanden 2x per week.
• Op dit moment zet IDM verder in op Out-Of-Home-sortering binnen al hun gemeentes. Sinds de lancering van de Nieuwe Blauwe Zak is er immers een grote verschuiving van restafval naar PMD gebeurd. Door de aankoop van duo-vuilnisbakken voor restafval en PMD kunnen ze niet alleen meer PMD-afval recycleren, maar hoeven ze de vuilnisbakken ook minder te gaan ledigen gezien het bijna driedubbele volume t.o.v. de standaard publieke vuilnisbak (2 x 70L t.o.v. 1 x 50L)
• Ze volgen de situatie op het sportterrein Ter Elst nog verder op door het organiseren van een 4-maandelijkse netheidsbarometer en de afvalophalers houden IDM ook op de hoogte van de kwaliteit van het ingezamelde afval.
• Er ligt nog steeds zwerfvuil op het skateterrein, maar veel minder dan voordien. Er moet blijvend ingezet worden op sensibilisatie en handhaving, alsook op het regelmatig opruimen van het terrein en het tijdig ledigen en reinigen van de vuilnisbakken. Vuil trekt namelijk vuil aan.

Budget

• Budget vuilnisbakken: € 2.138 voor 2 duo-vuilnisbakken
• Budget statief met bord (dat over 1 van de duo-vuilnisbakken geplaatst wordt): € 710