Waarom communiceren?

Mensen bewustmaken van de impact van zwerfvuil, betrokkenheid creëren en verantwoordelijkheid opwekken, is een werk van lange adem. Doelgericht en herhaald communiceren over zwerfvuil en de nadelige effecten voor bijvoorbeeld het milieu is dan ook een must. 

De meeste mensen ergeren zich aan zwerfvuil, maar voelen zich er niet verantwoordelijk voor. Nochtans is de laatste jaren duidelijk geworden dat zwerfvuil een enorme impact heeft op het milieu, denk maar aan zwerfvuil dat in waterwegen terechtkomt en zo de plasticsoep in oceanen veroorzaakt. Daarnaast kost het proper houden van het openbaar domein ook veel geld. 

Er zijn verschillende redenen om te communiceren over zwerfvuil: 

• Om mensen bewust te maken van het probleem 
• Om betrokkenheid te creëren 
• Om verantwoordelijkheid op te wekken 
• Om het gedrag van vervuilers te beïnvloeden 
• Om te informeren over je beleid en genomen maatregelen of over hoe mensen kunnen participeren. 

 

Hoe communiceren? 

Afhankelijk van hoe mensen bereikt kunnen worden en wat het doel van de communicatie is, kan een campagne verschillende richtingen uitgaan, van positief en engagerend tot ‘shame & blame’ en alle vormen daartussen. Een succesvolle campagne 

• speelt in op wat leeft bij de mensen, 
• sluit aan bij de leefwereld van de groep die je wenst te bereiken, 
• speelt in op actuele thema’s (bv. de plasticsoep, dierenwelzijn). 

 

Waar communiceren? 

Afhankelijk van je doelgroep en het doel van je campagne, kies je het geschikte communicatiekanaal. Denk maar aan het gemeentelijk infoblad, de afvalkrant, de website van de gemeente, sociale media, artikels in verenigingsbladen… Verschillende communicatiekanalen kunnen elkaar ook versterken. 

Enkele voorbeelden: 

• Als je wil dat burgers zich correct gedragen en de vuilnisbakjes juist gebruiken, dan helpt communicatiemateriaal op de vuilnisbakjes over wat in de vuilnisbak hoort en wat niet. 
• Presenteer op het kennismakingsmoment voor nieuwe inwoners het participatieaanbod voor het net houden van de eigen straat of buurt én wat het bestuur aanbiedt om de inwoners te ondersteunen. 
• Als je omwonenden wil aanspreken op het misbruik van de vuilnisbak, stuur je best een brief. 
• Je bent verplicht om de aanwezigheid van camera’s te communiceren. 

 

Soorten campagnes
 

Algemene campagnes

Algemene campagnes zijn geschikt om normen te stellen, mensen bewust te maken en om te informeren. Kies bij voorkeur voor positieve campagnes die de nadruk leggen op het gewenste gedrag, eerder dan terechtwijzend te communiceren.

Mooimakers wil het zwerfvuilprobleem blijvend op de agenda plaatsen en een zo breed mogelijke doelgroep bereiken. Daarom lanceren we jaarlijks een grootscheepse algemene campagne. Een bravo voor wie zijn afval in de vuilbak gooit, klinkt luider dan een beschuldigende aanklacht. Mooimakers kiest daarom voor positieve communicatie. Dat doen we door elke Vlaming te stimuleren om een kleine inspanning te doen, zodat er een ‘groot resultaat’ zichtbaar wordt. 

Neem zeker een kijkje in onze webwinkel. Je vindt er banners, stickers, spandoeken, affiches en nog veel meer. Gebruik zeker het correcte logo in alle communicatie.

Als lokaal bestuur kan je ook kiezen voor je eigen campagne en promotiemateriaal. Een voorbeeld hiervan is het 'Dankoewel'-bord van de gemeente Zwalm in onderstaande galerij.
 

Communicatie en campagnes gericht op doelplaatsen

Communicatie op doelplaatsen is vooral geschikt om de norm te stellen en het gedrag van mensen te beïnvloeden 

Zwerfvuil is vaak het gevolg van nonchalance: een reiziger wil bijvoorbeeld net voor het instappen nog snel van een drankblikje af of picknickers vertrekken zonder het afval op te ruimen. Herinner mensen er daarom op het juiste moment of op de juiste plaats aan. Lokale besturen zijn meestal het best geplaatst om geschikte locaties te bepalen. Mogelijke doelplaatsen zijn: 

• bermborden 
• publicatieborden aan de haltes van het openbaar vervoer 
• op vuilnisbakken 
• op banken en tafels aan picknickplaatsen 
• in radiospots 
• bij het verlaten/betreden van een park 
• de verpakking zelf 

Communicatie op de doelplaats heeft het meeste effect als ze regelmatig wijzigt. Werk met wisselende boodschappen of verplaatsbare borden.
 

Campagnes gericht op verschillende fracties in zwerfvuil

Als er zich een specifiek probleem stelt, kan je de aandacht ook vestigen op één soort zwerfvuil, bijvoorbeeld op kauwgom. Ook een combinatie van een fractie- en een doelplaatscampagne is soms mogelijk, bijvoorbeeld rond peuken in uitgaansbuurten. Zo zijn rokers zich vaak niet bewust van de vervuiling die één peuk kan veroorzaken. 
 

Campagnes gericht op bepaalde doelgroepen

Hoewel de meeste plaatsen worden gebruikt door een mix van doelgroepen en de meest efficiënte campagnes dus doelplaatsgericht zijn, zijn er enkele uitzonderingen: 

• Als de doelgroep zich afzet tegen de algemene communicatie (bv. jongeren). 
• Wanneer de doelplaats te uitgestrekt is. 
• Als door een beperkte taalkennis de communicatieboodschap niet goed begrepen wordt.