Opzet
Deze module bevat maatregelen tegen zwerfvuil langs een snoeproute. Hierbij wordt vertrokken van een integraal beleid dat stoelt op zes pijlers:
2. Omgeving
3. Sensibilisering en communicatie
4. Participatie
5. Handhaving
6. Preventie
Daarnaast beschrijft de module ook de impact van de opgenomen maatregelen en verwijst ze naar goede praktijkvoorbeelden. Deze module gaat over snoeproutes. Een snoeproute is een route die jongeren afleggen tussen de school, club of vereniging en haltes van openbaar vervoer, het park, omliggende snackzaken, winkels … Op deze route veroorzaken de jongeren zwerfvuil met verpakkingen van hun lunchpakket of van snacks die ze onderweg kopen.
Monitoring van snoeproutes is het sluitstuk. Dit doen we om de netheid langs de snoeproutes op te volgen en te kunnen (bij)sturen.
In dit artikel staan we stil bij de pijler handhaving.
Pijler handhaving
Als het zwerfvuilprobleem hardnekkig is en zich blijft stellen op de snoeproute, kan handhaving als sluikstuk van het integraal 6-pijlerverhaal een gedragsverandering teweegbrengen. Langdurige gedragsverandering bekomen door het optimaliseren van de preventieve maatregelen, de infrastructuur, de omgeving, communicatie en participatie is effectiever dan enkel inzetten op handhaving. De gedragsverandering die door handhaving bekomen wordt is vaak tijdelijk en voorwaardelijk. Zodra er geen kans meer is om berispt of beboet te worden, riskeer je dat de leerlingen terug zwerfvuil op de grond achterlaten. Als stok achter de deur is handhaving de aanvullende pijler voor een integrale aanpak van de snoeproute.
Een gulden middenweg is de zachte handhaving, namelijk het aanspreken van de jongeren over de zwerfvuilproblematiek op de snoeproute. Zo breng je hun aandacht bij het thema, waardoor ze in de toekomst misschien toch twee keer nadenken alvorens ze nonchalant met hun verpakkingsmateriaal omgaan. In Lokeren organiseerden ze zwerfvuilwandelingen voor de jongeren waarbij deze werden aangesproken over de problematiek. In Kontich sensibiliseerden ze de gebruikers van de zitarena door hen aan te spreken.
Mocht je toch handhavers willen inzetten langs bepaalde snoeproutes, dan kan je beroep doen op de zwerfvuilhandhavers van de OVAM
Volg op of handel en horeca aan de wettelijke verplichtingen vanuit het Vlarema voldoen. Zorg dat bv. gemeenschapswachten en GAS-vaststellers de naleving van deze regel controleren op hun rondes. Start met het aanspreken van de betrokkenen. Bij eerste overtredingen kan de betrokken handelaar hierop aangesproken worden. Bij herhaaldelijke overtredingen, kan er gevolg aan gegeven worden door een GAS-boete.
Je kan de maatregel als lokaal bestuur nog verder verfijnen door dit op te nemen in je politiereglement. Meer informatie over het modelpolitiereglement vind je hier: Modelreglementen handhaving | Mooimakers.be of leg je het vast in een charter met de handelszaken. Het lokaal materialenplan 2023-2030 geeft mee dat je als lokaal bestuur de nodige bepalingen in jouw politiereglement moet opnemen om bepaalde bedrijven en organisaties te verplichten afvalrecipiënten te plaatsen en het zwerfvuil in de omgeving van hun inrichting op te ruimen.