Opzet

Een doelplaatsenmodule voor afvalverzamelpunten bevat maatregelen tegen zwerfvuil en sluikstorten rond afvalverzamelpunten.  Hierbij wordt steeds vertrokken van een integraal beleid dat stoelt op zes pijlers:   

1. infrastructuur

2. omgeving

3. sensibilisering en communicatie

4. participatie

5. handhaving

6. preventie

Daarnaast wordt ook de impact van de opgenomen maatregelen beschreven en wordt er verwezen naar goede praktijkvoorbeelden. Deze module bevat maatregelen, informatie over hun impact en praktijkvoorbeelden voor de doelplaats afvalverzamelpunten voor huishoudelijk afval. 

Monitoring van afvalverzamelpunten is het sluitstuk. Dit doen we om de netheid rond de afvalverzamelpunten te kunnen (bij)sturen.

In dit artikel staan we stil bij de monitoring.

Richtlijnen monitoring

Om de netheid rond afvalverzamelpunten te kunnen (bij)sturen, is het belangrijk om de situatie te monitoren. Dit kan op verschillende manieren. Belangrijk is om steeds een nulmeting te voorzien zodat de effecten van de genomen maatregelen duidelijk in beeld gebracht kunnen worden. De optimale frequentie en het aantal metingen is afhankelijk van de lokale situatie en wordt best afgestemd op de reinigings- sluikstort- of veegrondes. Daarnaast is het voor bepaalde situaties ook belangrijk om rekening te houden met de seizoenen. Lang genoeg meten is daarbij de boodschap. Alternatief kan gewerkt worden met gelijktijdige metingen op een referentielocatie waar geen maatregelen genomen zijn. Hierbij is het wel belangrijk dat de referentielocatie voldoende gelijkaardig is als de locatie waar acties worden genomen om de vergelijking mogelijk te maken en een goed beeld te krijgen van het effect van de acties. 

Om een goed beeld te hebben op de netheid hanteren we onderstaande richtlijnen:  

• We raden meerdere nulmetingen aan op verschillende momenten vóór de implementatie van de genomen maatregelen. Zorg dat tussen de nulmetingen een gelijkaardig tijdsinterval is (bv. 1 week) en zorg voor een continu beheer (bv. 1 keer per week opruimen, meting telkens net voor het opruimen). Meet eventueel ook een blanco/referentielocatie (locatie zonder maatregelen). 

• Na de uitrol van de maatregelen zorg je voor de effectmetingen, hanteer hierbij dezelfde frequentie en beheer als bij de nulmeting om een goede vergelijking mogelijk te maken.  

• Zorg eveneens voor een langere-termijn opvolging van de genomen maatregelen. Bv. 1 jaar nadien opnieuw enkele keren meten (bij voorkeur in zelfde seizoen als nulmeting). 
   

Inventaris probleemlocatie 

Mooimakers heeft het platform Mijn Mooie Straat ontwikkeld. Dankzij deze toepassing kunnen lokale besturen, en op termijn ook burgers, snel en gemakkelijk sluikstorten of andere netheidsproblemen melden. Mijn Mooie Straat centraliseert alle meldingen die binnenkomen en kan ook dienen als basis voor een goede opvolging door de betrokken diensten. Op die manier is het mogelijk een vollediger beeld te krijgen van de problematiek en de opvolging binnen een gemeente/intercommunale. Nadien kan hier ook over gerapporteerd worden.   

Daarnaast is het ook belangrijk om de specifieke problematiek op een probleemlocatie goed in kaart te brengen. Je kan hiervoor gebruik maken van de checklist van Mooimakers waarin je een aantal gegevens van de doelplaats verzamelt, zoals het typelocatie, wie de beheerder is, hoeveel er wordt gereinigd, wat de voornaamste problematiek is, of de basisvoorzieningen in orde zijn … Aan de hand van deze info kunnen gerichte maatregelen uitgewerkt worden. De basis op orde is immers de boodschap. Indien uit de inventaris blijkt dat er bv. veel onkruid aanwezig is, of andere basisvoorzieningen niet in orde zijn, is het aangewezen dit eerst in orde te brengen vooraleer andere maatregelen uit te werken.  

Monitoring in kader van aanpak probleemlocaties

Indien je specifieke probleemlocaties wenst aan te pakken, is het belangrijk om meer details te verzamelen. De Monitoringsmodule binnen de Mijn Mooie Straat applicatie kan je hiermee helpen. Wat de module te bieden heeft en hoe het allemaal in zijn werk gaat, lees je hier.

Netheidsbarometer 

De netheidsbarometer is een monitoring- en managementinstrument dat de algemene netheid van het grondgebied van de gemeente opvolgt, waaronder de netheid van enkele afvalverzamelpunten. In de praktijk komt het erop neer dat je het aantal stuks zwerfvuil en sluikstort telt en de omgevingsfactoren die een negatieve invloed hebben op de netheid in kaart brengt. Dit resulteert in een score die de algemene netheid op de locatie weergeeft. Door regelmatig de meting te herhalen kan je zien of de score positief evolueert. 

Mobile inspector 

Intercommunales kunnen gebruik maken van de Mobile Inspector, een monitoringstool van Fost Plus voor het in kaart brengen van de netheid van glascontainersites. 

Monitoring op basis van referentiecategorieën 

Je kan ook gaan monitoren op basis van een “beeldmeetlat” met referentiecategorieën. (zie voorbeeld hieronder). Hierbij is het belangrijk om steeds de situatie ‘voor, tijdens en na’ vast te leggen op beeld vanop dezelfde representatieve plaats. Zorg dat je metingen nooit plaatsvinden net nadat er opgeruimd is.