Oorspronkelijke situatie

Skatepark 't Schip in Nieuwpoort is graag gezien bij de lokale jeugd en skaters in het bijzonder, maar kon wel wat opfrissing gebruiken. Er werd regelmatig zwerfvuil achtergelaten, er lagen veel onafgewerkte kabels op het terrein en het geheel gaf een verouderde indruk. 

De stad - die enkele jaren geleden in een Mooimakers-coachingtraject stapte - besloot het skatepark integraal aan te pakken op basis van het zespijlerbeleid van Mooimakers (vroeger vijfpijlerbeleid). 

Meten is weten

Vooraleer er een aanpak werd uitgedacht, was het uiteraard belangrijk om objectief te bepalen wat en hoe groot het probleem was. Daarom werd er een nulmeting gedaan, waarbij gemeten wordt hoeveel zwerfvuil er ligt voor er maatregelen genomen worden. Op die manier kan - na de invoering van bepaalde maatregelen - gemakkelijk worden geanalyseerd of een bepaalde aanpak heeft gewerkt. Tijdens de nulmeting werd nauwkeuring het aantal stuks zwerfvuil geteld, met daarbij een onderscheid tussen het soort zwerfvuil (bv. PMD, peuken, glas,..). 

Om verkeerde conclusies te vermijden na een telling (als die bv. net na een opruimbeurt gebeurde), werd er een tweede nulmeting gedaan. De resultaten van beide nulmetingen vind je hier terug: 

 

Integrale aanpak 

Na de nulmeting ging de Mooimakers-coach in gesprek met de stad Nieuwpoort, de jeugddienst en enkele Nieuwpoortse skaters die regelmatig terug te vinden zijn in het park. Door de jongeren te betrekken, creëer je eigenaarschap en daarnaast worden ze zo aangemoedigd om de zaken op een andere manier te bekijken. 

De basisfilosofie van Mooimakers voor zwerfvuilgevoelige locaties is: zorg dat je basis in orde is. Dit wil niet alleen zeggen dat er voldoende vuilnisbakken aanwezig moeten zijn, maar dat ze ook op de juiste plek staan en dat de omgeving in orde moet zijn.

Het skatepark onderging volgende aanpassingen:

• Infrastructuur: de nieuwe vuilnis- en asbakken werden dichter bij de hangplekken van de jongeren gepositioneerd. Ze zijn ook groter en vallen meer op. Dat verhoogt de toegankelijkheid. De vuilnisbakken laten gescheiden inzameling (rest & PMD) toe. 

• Omgeving: het skatepark kreeg een make-over die het een schonere indruk geeft. De zitbanken kregen een nieuw plekje en de ijzeren afsluiting werd vervangen door struiken. Graffiti-artiesten pakten de omranding van het skatepark aan en op vraag van de skaters kwam er een extra zone voor ‘game of SKATE' (een spel waar de meest behendige skater wint). 

• Communicatie: infoborden op het terrein maken duidelijk waar het afval thuishoort. Daarnaast vragen infoborden boven alle vuilnisbakken om rest en PMD te sorteren. 
  Deze jongere doelgroep bereik je ook makkelijk via social kanalen. Download zeker ons 'proper skatepark'-filmpje en spoor zo alle skateparkbezoekers aan om het proper te houden. 

• Participatie: de plaatselijke skaters worden actief betrokken in het verhaal. Enerzijds door hen inspraak te geven in de aanpassingen die er gebeuren, anderzijds door hen aan te sporen zwerfvuil op te ruimen én anderen aan te spreken op hun zwerfvuilgedrag. Daarnaast werden ook de buurtbewoners op de hoogte gebracht van de aanpassingen via een infomoment. Tot slot werd de heropening van het skatepark feestelijk gevierd met de buurtbewoners en pers. 

• Handhaving: Meten en monitoren blijven essentieel. Als blijkt dat het aandeel zwerfvuil na de maatregelen toch nog toeneemt, is het belangrijk om extra controles in te zetten. In Nieuwpoort wordt voorlopig niet ingezet op harde handhaving. De jeugddienst opteerde ervoor om eerder een oogje in het zeil te houden, met de jongeren in gesprek te gaan en - als ze zichtbaar vervuilen - hen aan te spreken met een vleugje humor. Deze zachte manier van handhaving heeft effect op de jongeren, merkte de jeugddienst op. De politie en cel handhaving werden wel geïnformeerd over deze zachte manier van handhaven. Indien harde handhaving toch nodig blijkt, doen de betreffende diensten het nodige.

Resultaten

Zoals je kan zien in onderstaande grafiek, hebben de maatregelen hun effect niet gemist. De eerste effectmeting (groene balk) toonde een opmerkelijke daling aan van het zwerfvuil. Vooral het aantal peuken daalde spectaculair. Uit de tweede meting (grijze balk) bleek dat de dalende trend van het aantal peuken zich voortzette, maar van de andere fracties werden wel meer stuks gevonden dan na de eerste effectmeting. Dit heeft te maken met het feit dat de eerste effectmeting gedaan werd in een periode dat het heel slecht weer was. Er waren in die periode dus minder bezoekers en werd er dus logischerwijs minder vervuild. Echter, zelfs na een tweede effectmeting lag het aantal stuks zwerfvuil nog steeds een pak lager dan de oorspronkelijke situatie (oranje balk). 

 

Het getelde zwerfvuil daalde spectaculair voor alle fracties^* :

• Verpakking voeding: daling met 46,5 %
• Papier en karton: daling met 60 %
• Andere: daling met 14 %

Met als absolute uitschieters PMD,  glas en peuken:

• PMD: daling met 81 %
• Glas: daling met 95 %
• Peuken: daling met 84,5 %

^* = percentage berekend tussen nulmeting 2 (oranje balk) en effectmeting 2 (grijze balk)

Timelapse 

Hoe de evolutie van het 'oude' naar het 'nieuwe' skatepark er precies uitzag? Dat ontdek je in onderstaande timelapse: