Voor de Week van de Handhaving, van 3 tot en met 9 oktober, engageerden 180 Vlaamse steden en gemeenten, goed voor 1.513 deelnemers, waaronder politieagenten, GAS vaststellers, gemeenschapswachten, toezichthouders en andere gemeentemedewerkers, zich voor extra handhavingsinspanningen in het kader van de zwerfvuil- en sluikstortproblematiek in Vlaanderen. Deze extra inspanningen komen bovenop de lokale handhavingsacties het hele jaar door. Met het jaarlijkse initiatief vragen we vanuit Mooimakers meer aandacht voor de handhaving op zwerfvuil en sluikstort, door in samenwerking met steden, gemeentes, afvalintercommunales en politiezones de sociale controle op te voeren, overtreders te beboeten, en positieve acties van burgers te waarderen. Uit gerapporteerde cijfers van dit jaar spreekt immers dat dit een absolute noodzaak blijft: het aantal GAS-boetes voor zwerfvuil, uitgedeeld tijdens de Week van de Handhaving, is namelijk meer dan verdubbeld tegenover dezelfde actieperiode in 2021.
Vooral extra controles in uniform en doorzoekingen van sluikstort ter identificatie van de dader (elk 16%) waren populair, gevolgd door positieve en sensibiliserende acties (elk 14%). Mensen die het goede gedrag toonden, werden beloond: hondeneigenaars in het bezit van een hondenpoepzakje kregen een extra rolletje zakjes of een houder. Rokers die hun peuk correct weggooiden, werden beloond met een zakasbakje. Op andere locaties werden mensen preventief aangesproken of kregen ze een compliment. Tot slot blijkt dat acties zich vooral situeerden op centrumlocaties (14%), afvalverzamelpunten (14%), en in parken (14%) omdat daar de problematiek het meest zichtbaar is.
GAS-boetes voor zwerfvuil verdubbeld tegenover 2021
Uit de resultaten van alle acties blijkt dat concrete inspanningen een absolute noodzaak blijven in de strijd tegen zwerfvuil en sluikstort. Zo is er een stijging in het aantal mondelinge aanmaningen (van 2.003 gerapporteerde gevallen in 2021 naar 2.288 gerapporteerde gevallen dit jaar), maar vooral het aantal uitgedeelde GAS-boetes ten gevolge zwerfvuil kent een significante stijging: van 1.015 gerapporteerde gevallen in 2021 naar 2.095 gevallen dit jaar. “Deze verdubbeling van het aantal gevallen moeten we blijven beschouwen als een belangrijk signaal. Nog te veel Vlamingen gaan buitenhuis te achteloos om met hun afval. Door de pakkans te vergroten tijdens de Week van de Handhaving willen we het signaal geven dat het gedaan moet zijn met deze achteloosheid. Afval hoort thuis in de vuilnisbak en wie hier tegen zondigt mag het geweten hebben.”, aldus Jan Verheyen, woordvoerder bij Mooimakers. “De strijd tegen zwerfvuil en sluikstort is nog lang niet gestreden. De resultaten van de handhavingsweek bevestigen vooral dat er nog veel werk aan de winkel is tijdens de 51 andere weken van het jaar. Zwerfvuil en sluikstort moeten het hele jaar door aangepakt worden. Ik roep lokale besturen dan ook op hun verantwoordelijkheid maximaal op te nemen. Met de 30 zwerfvuilhandhavers die we het jaar door ter beschikking stellen van de lokale besturen ondersteunen we hen vanuit Vlaanderen maximaal”, vult Vlaams minister van Omgeving Zuhal Demir verder aan.
Zwerfvuilhandhavers bij OVAM
Om dat te bereiken, zet de Vlaamse Overheid tussen 2021 en 2024 30 zwerfvuilhandhavers in, via de financiering van het verpakkend bedrijfsleven. Zij houden zich het hele jaar lang uitsluitend bezig met de controle op zwerfvuil op plekken waar veel mensen komen, ook ‘s avonds en in het weekend. Ze gaan in duo-patrouilles het terrein op om overtreders te betrappen terwijl ze zwerfvuil achterlaten. Vooral rokers lopen hier dikwijls tegen de lamp. Peuken worden nog te veel op de grond geworpen. De zwerfvuil-handhavers checken ook of je hondenpoepzakjes bij de hand hebt wanneer je je hond uitlaat als dit verplicht is binnen jouw gemeente en zien er op toe dat je afval in de vuilnisbak terecht komen. Ook in 2023 zal Mooimakers de Week van de Handhaving opnieuw organiseren. Noteer alvast volgende datum in je agenda: 2 t.e.m. 8 oktober 2023
Meer info over Zwerfvuilhandhaving bij OVAM: https://ovam.vlaanderen.be/handhaving-zwerfvuil2