Vandaag, 8 juni is #Wereldoceaandag. Ter ere van onze zeeën, oceanen en haar bewoners lanceert de Dienst Marien Milieu van de FOD Volksgezondheid een sensibiliseringsvideo “Afval in zee: wat moeten dieren ermee?” Die toont de weg die een sigarettenpeuk, mondmasker en plastic zakje afleggen van op straat, via de wind, beken en rivieren, naar zee. Daar vormen ze een gevaar voor dieren: zij verwarren afval met voedsel of kunnen erin verstrikt geraken. De video kadert in de campagne ‘De zee begint bij jezelf’, die mensen aanspoort om op hun afval te letten en zo zorg te dragen voor de zee.
Sigarettenpeuken vormen in aantallen de helft van al het zwerfvuil op land, volgens onderzoek van de OVAM. Sigarettenfilters zijn niet biologisch afbreekbaar. Het kan tot 15 jaar duren vooraleer het plastic van de filter afgebroken is tot microplastics, en dan nog verdwijnen de kleine fragmenten nooit helemaal. Zowel volledige sigarettenpeuken als microplastics komen terecht in de magen van vissen en vogels. Bovendien kan één peuk tot 500 liter water vervuilen. De filter bevat immers heel wat schadelijke stoffen.
Ook ander afval, zoals mondmaskers en plastic zakjes, vindt zijn weg van op straat naar zee. Wegwerpplastics vormen de helft van het marien zwerfvuil. Wegwerpmondmaskers bevatten plastic en hebben een afbraaktijd tot 450 jaar, maar de kleine deeltjes verdwijnen ook hier nooit helemaal. Een eerste inschatting van Proper Strand Lopers is dat ongeveer 5 mondmaskers per kilometer strand per week worden aangetroffen aan onze Belgische kust.
Dieren aanzien zwerfvuil als voedsel. Hun maag is er misschien mee gevuld, maar nuttige voedingsstoffen halen ze er niet uit. Ze stoppen met zoeken naar voedsel en kunnen sterven van de honger. Ook kunnen ze verstrikt geraken in rondslingerend zwerfvuil. Zeker voor zeezoogdieren en vogels is er dan een groot risico op verdrinking.
Niet alleen in zee, maar ook op het land!
Met deze eenvoudige tips kan iedereen helpen om samen de natuur, zeeën en oceanen proper houden, dieren te beschermen én te vermijden dat microplastics op ons eigen bord terechtkomen:
- Zorg dat je je mondmasker niet verliest. Gooi je gebruikte mondmasker/handschoenen in de restafvalzak.
- Vermijd wegwerpplastics, hergebruik en recycleer verpakkingen. Ga voor herbruikbare tassen in plaats van plastic zakjes.
- Roker? Doe je sigarettenpeuk in een zakasbakje.
- Waar je ook bent, laat geen afval achter: gooi het in de vuilnisbak of neem het mee en sorteer het thuis.
Op zoek naar communicatiemateriaal
- Meer tips om de zee te beschermen: www.dezeebegintbijjezelf.be
- Communicatiemateriaal - Campagne tegen mondmaskers in zee
- Communicatiemateriaal - Maak van je mondmasker geen grondmasker
- Preventievideo’s - Wistjedat