Context
Handhaving op sluikstort wordt in de politiezone Baal-Dessel-Mol opgevolgd door de cel milieu/stedenbouw (1 hoofdinspecteur + 4 inspecteurs), maar is in het zonaal veiligheidsplan met maar 4% inzet niet als prioriteit opgenomen. Toch probeert de politiezone hierop in te zetten met een efficiënte aanpak. De Politiezone neemt al enkele jaren deel aan de Week van de Handhaving op zwerfvuil en sluikstort. De zichtbare deelname aan de week van de handhaving zorgt voor een (verhoogde) perceptie van pakkans en met de uiteindelijke doelstelling om minder sluikstort te hebben en meer betrappingen.
Eerste deelname
Bij de eerste deelname aan de Week van de Handhaving in 2017 besloten ze na een brainstorm om extra te controleren op 35 hotspots die de wijkagenten naar voor schoven. Dit vulden ze aan met controles aan de recyclageparken. De deelname bekend maken gebeurde via een handtekening in de emails, affiches in de commissariaten en via sociale media.
In de praktijk zetten ze op maandag, woensdag en vrijdag telkens 1 ploeg in. In de voormiddag waren er patrouilles in uniform, in de namiddag gebeurden de controles met anonieme patrouilles. Aan de recyclageparken werd op zaterdag een patrouille ingezet om te controleren op ladingzekering en eco-formulieren bij vervoer van afval.
Resultaten
In totaal gebeurden er een 100-tal controles op de 35 hotspot-locaties en schreven ze een 25-tal pv’s uit. Er waren geen heterdaad betrappingen. Knelpunten waren dat heel wat kritieke plaatsen (hotspots) pas nadien werden gemeld en dat opruiming te lang op zich laat wachten.
Naar een meer permanente aanpak
Naar aanleiding van de bovenstaande bevindingen, paste de cel milieu haar werking aan. Er kwam een permanent order voor het controleren van de hotspotlijst. Het permanent order houdt in dat er via de dienstplanning een dienst ‘mooimakers’ met 2 personen vanuit de cel milieu 1 dag per maand ingezet wordt. De dienst controleert de kritieke plaatsen. Vanuit de ervaringen tijdens de week van de handhaving werd de lijst aangevuld met hotspots gemeld vanuit de gemeenten en de sites met glasbollen en kledingcontainers. De lijst krijgt regelmatig een update aan de hand van de controles, kritieke plaatsen worden verwijderd indien niet meer kritiek. Er volgden 215 controles op 178 hotspots. In totaal werden 16 PV’s opgemaakt en werd de lijst ingekort door 45 plaatsen zonder problemen te schrappen. De knelpunten waren nu de nood aan een ‘route’ langs de kritieke plaatsen en registraties van de controles en het feit dat ander werk voorrang krijgt waardoor het permanent order op de achtergrond geraakt.
Tweede deelname
De vernieuwde hotspot-lijst werd begin september ter voorbereiding van de handhavingsweek afgetoetst door de gemeenten én wijkagenten om met een zo actueel mogelijke lijst te werken.
De politiezone maakte ook nieuwe afspraken met de gemeenten in kader van het snel en efficiënt opruimen van de sluikstorten (zie verder).
In de actieweek van 2018 was van maandag tot vrijdag minstens 1 patrouille vanuit de cel milieu op het terrein aanwezig in uniform voor de controle van de kritieke punten. De actie aan de recyclageparken werd herhaald, met als extraatje het uitdelen van autoafvalzakjes als beloning voor wie zich aan de regels houdt. Bijkomend was er een voetpatrouille in de uitgaansbuurt in Mol met extra aandacht voor het weggooien van peuken.
Nieuwe manier van opruiming en opvolging
Meldingen kwamen via verschillende kanalen binnen. De afspraak is nu dat de melding altijd eerst via de gemeente gaat die ter plaatse op zoek gaat naar identificatiegegevens en zorgt voor de opruiming van het sluikstort. Indien geen identificatie mogelijk is, ruimen ze het afval op zonder tussenkomst van de politie. Indien wel gegevens gevonden worden, komt de interventieploeg ter plaatse voor de vaststelling (gas-pv indien <60L of milieu-pv indien >60L). De gemeente ruimt pas nadien op. De GAS-ambtenaar bezorgt de gegevens van de verdachte aan de gemeente zodat die ook de opruimkosten kan verhalen op de dader. Door deze manier van werken worden dubbele meldingen en dubbele pv’s voorkomen. Dit bevordert een uniforme afhandeling.
Resultaten
Dankzij de shortlist van kritieke plaatsen waren meer controles mogelijk. Er werd ook efficiënter gewerkt aan de hand van routes. De collega’s waren beter op de hoogte waardoor het aanbod van ‘echte’ hotspots hoger lag. Ook meldingen vanuit sociale media werden meegenomen. De controles aan de recyclageparken werden enthousiast onthaald door burgers en collega’s. In totaal werden 108 locaties en 63 voertuigen gecontroleerd, wat resulteerde in 14 pv’s.
Knelpunten
- De patrouilles in de uitgaansbuurt hadden weinig resultaat.
- Het lijkt dat er ondanks de inspanningen minder vaststellingen worden gedaan dan in andere politiezones. Mogelijks zetten deze meer vaststellers in?
- Een groot deel van de inzetbare tijd (4%) wordt opgebruikt tijdens de handhavingsweek, wat zorgt voor minder continuïteit de rest van het jaar.
Optimalisaties
- De politie ziet optimalisaties in een afbouw van kledingcontainers en glasbollen en de inzet van sluikstortcamera’s over het hele grondgebied.
- Een optimalisatie, waarvoor reeds een akkoord is met 3 gemeenten, is om minstens 1 gas-vaststeller aan te stellen. Hierdoor is een snellere afhandeling mogelijk wegens niet moeten wachten op de interventieploeg voor het opmaken van de vaststelling.
- De hotspots moeten korpsbreed kenbaar gemaakt worden
- Het permanent order regelmatig nieuw leven inblazen (cel milieu)
- Voor identificatie van camerabeelden van fietsers, voetgangers en onleesbare nummerplaten bij sluikstort worden de beelden binnen de politie verspreid.
- Er zullen geen voetpatrouilles meer ingezet worden in de handhavingsweek wegens te weinig effect.