Opzet

Deze module bevat maatregelen tegen zwerfvuil en sluikstorten rond afvalverzamelpunten. Hierbij wordt steeds vertrokken van een integraal beleid dat stoelt op zes pijlers:    

1. infrastructuur 

2. omgeving 

3. sensibilisering en communicatie 

4. participatie   

5. handhaving 

6. preventie 

Daarnaast beschrijft de module ook de impact van de opgenomen maatregelen en verwijst ze naar goede praktijkvoorbeelden. Deze module gaat over afvalverzamelpunten voor huishoudelijk afval.   

Monitoring van afvalverzamelpunten is het sluitstuk. Dit doen we om de netheid rond de afvalverzamelpunten te kunnen (bij)sturen. 

In dit artikel staan we stil bij de pijler preventie. 

Inzetten op preventie doe je door ervoor te zorgen dat afval minder zwerfvuilgevoelig wordt (bijv. de aanhechting van het dopje aan kleine petflessen) door de instroom van eenmalige wegwerpverpakkingen en andere afvalstoffen te verminderen. Zo komen er minder zwerfvuilgevoelige producten op de markt. Het gaat om het vermijden en verminderen van (éénmalige) verpakkingen in de openbare ruimte en de instroom van andere afvalstoffen die gevoelig zijn om in het zwerfvuil terecht te komen. Bij deze aanpak hoort o.a. het invoeren van bepaalde gebruiksverboden zoals. de reglementering van herbruikbaar cateringmateriaal op evenementen.   

Richtlijnen preventie 

Zwerfvuil bestaat voor een groot deel uit verpakkingsmaterialen zoals blikjes, petflessen, chipszakjes, take-away verpakkingen ... Geen of minder verpakkingen in de materialenomloop brengen, is daarom een goede manier om zwerfvuil te voorkomen. De omslag naar een verpakkingsvrije samenleving vraagt een brede inspanning en mentaliteitswijziging. Lokale initiatieven hierrond en rond herbruikbare materialen kunnen deze omslag in gang zetten. 

Wat kan je doen?  

• Informeer burgers over de mogelijkheden om verpakkingsvrij(er) te leven. Zijn er bijvoorbeeld verpakkingsvrije winkels in de buurt?  

• Geef tips over verpakkingsvrij leven via je gemeentelijke communicatiekanalen. Denk o.a. aan: het hergebruik van glazen flessen/bokalen of plastic potjes/flesjes, het gebruik van kraantjeswater, het gebruik van herbruikbare verpakkingen voor on-the-go eten en drinken (koffiebeker, waterfles …) 

• Stimuleer het gebruik van een herbruikbare box om afval (glas, papier) te verzamelen en naar het afvalpunt te brengen, zodat de lege kartonnen doos of plastiek zak waar alles in vervoerd werd niet naast het afvalverzamelpunt belandt. 

Behalve snoeien in verpakkingsmateriaal, is het ook zinvol om te consuminderen. Ook hier geldt: hoe minder materiaal je in omloop brengt, hoe minder materiaal achteraf bij het afval terechtkomt. 

• Maak burgers bewust van wat ze consumeren en hoeveel. Is elke aankoop nodig? 

• Stimuleer circulaire economie. Wijs de weg naar tweedehands winkels. Stimuleer handelaars en ondernemers om een circulair systeem of herstelsysteem op te zetten. Iemand kan nog blij zijn met een vintage handtas of tweedehands outfit. 

De Britse antizwerfvuil-organisatie Keep Britain Tidy voert hier campagne over onder de naam By nothing new month.